BuG 349 – Bericht uit het Gewisse – 13 januari 2017
   
BuG 349 on-line                                 Printversie (11p)

Coalitieafspraken in Antwerpen doen er niet toe
(Extreem)Rechts trekt altijd aan het kortste eind

Wat nu al te zeggen over stemrecht en stemplicht 2018 in
alle gemeenten in België, Antwerpen in het bijzonder?

1. Stemgerechtigde en stemplichtige vreemdelingen in 2012   
2. Evolutie vreemdelingen 2012-2016-2018 in elke gemeente    
3. Aantal stemgerechtigden van vreemde herkomst 2010-2018
4. Antwerpen 2018: stemmenverschuivingen per district          

Ondersteun de campagne www.ikstemook.be

 
Verschillende organisaties beginnen zich op te warmen en op te maken om 'vreemdelingen' aan te zetten om zich in te schrijven voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018 en van hun 'stemrecht' een 'stemplicht te maken.

1. Aantal stemgerechtigden en inschrijving vreemdelingen gemeenteraadsverkiezing 2012

Wie zich in 2016 of 2012 reeds ingeschreven had moet dat niet meer doen voor 2018, eens ingeschreven heeft men altijd stemplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dit is het geval voor 141.397 vreemdelingen van de 800.679 vreemdelingen die in 2012 in België 'stemrecht' hadden, dwz de mogelijkheid om zich in te schrijven. 17,7% heeft dat uiteindelijk gedaan, 18,5% van de EU-vreemdelingen en 17,7% van de niet-EU vreemdelingen.

Nog herinneren dat er voor de EU-vreemdelingen toen (en nu) geen verblijfsvoorwaarden zijn, voor de niet-EU-vreemdelingen wel, nl 5 jaar ononderbroken legaal in België wonen en verklaren dat zij de Belgische grondwet, de Belgische wetten en het Europees Verdrag voor de rechten van de mens naleven.

Al de vreemdelingen die na 2012 Belg zijn geworden, die overleden zijn of die geremigreerd zijn vallen weg uit deze aantallen. De vreemdelingen die na 2012 België zijn binnengekomen en er gebleven zijn kunnen zich inschrijven en zo kiesplichtig worden. Het rijksregister zal nauwgezet bijhouden en publiceren, ook voor de verkiezingen, hoeveel er dat zullen zijn.

Intussen kunnen we, voor wie er z'n voordeel bij wil/kan doen de vreemdelingen met kiesrecht, met kiesplicht na inschrijving en, effectieve deelname per gemeente publiceren in deze tabel. Dit zijn de officiële gegevens die spijtig genoeg niet meer beschikbaar zijn op het internet, maar die we indertijd wel in tabel gezet hebben, en er naast de aantallen en % op gemeentelijk niveau het overzicht per gewest en provincie aan toevoegen.
 

In het Waalse gewest is de deelname aan de stemplicht voor de vreemdelingen het grootst, in Vlaanderen het laagst.

Bij opsplitsing naar Europese en niet-Europese vreemdelingen komt volgend beeld tot stand:
 

Na West-Vlaanderen scoort de provincie Antwerpen het laagte % vreemdelingenparticipatie in de stemplicht van gans België.

Vooral in Mechelen is deze participatie erg laag, allicht ook omdat de Belgwording er het sterkst is doorgezet. In onderstaande tabel worden de gemeenten opgelijst volgens het aantal stemgerechtigden van Niet-Europese afkomst.

Andere opvallende gemeenten met een zeer laag % niet-EU-vreemdelingen-inschrijvingen zijn Sint-Niklaas, Aalst, Lokeren (2%!) Roeselare, Grimbergen, Beringen, Asse, Ronse (4,3%), Temse, terwijl ze toch een aanzienlijk aantal stemgerechtigde vreemdelingen uit niet-EU landen hebben.

Voor wie actie wil voeren voor het omhoog brengen van het % inschrijvingen bij de vreemdelingen is de tabel Inschrijvingen vreemdelingen verkiezingen 2012 een onmisbaar instrument. Op elke kolomhoofding kan gesorteerd worden.

Hieronder de Vlaamse gemeenten met het hoogste % deelname, soms gemeenten met een erg laag aantal potentiële niet-Europese vreemdelingen met verkiezingsrecht.

Tenslotte de gemeenten met % inschrijvingen van niet-Europese kiesgerechtigde vreemdelingen. Er zijn 51 gemeenten zonder 1 deelnemer, hieronder de kop in volgorde van aantal Niet-EU kiesgerechtigden.
 

Uiteraard verdienen de EU-vreemdelingen evenveel aandacht.

Ook al is er een grote wisseling in de vreemdelingen toch is het aanspreken van vooral niet-EU-vreemdelingen van belang, zeker wie al 3 jaar in het land verblijft, want op het ogenblik dat zij vijf jaar verblijf houden hebben zij stemrecht, maar enkel na inschrijving stemplicht en kunnen ze meedoen.

2. Evolutie vreemdelingen 2012-2016... in elke gemeente

Langs de loop van de bevolking wordt de evolutie van het aantal vreemdelingen in elke gemeente op verschillende wijze zichtbaar. Zie hiervoor BuG 346 on-line en tabel Loop van de bevolking 1989-2015, Vreemdelingen en Loop van de bevolking 1989-2015, Totale bevolking. Het geeft de situatie tot 01/01/2016. Daar zullen nog 1 (of 2) updates van  kunnen gemaakt worden. Maar de tendenzen zijn nu al sprekend.

1. Immigratie vanuit het buitenland, vanuit het binnenland
2. Emigratie naar het buitenland en binnenland
3. Erkenning asiel EU inwoners (geen verblijfsvoorwaarde) en niet-EU (voor 2013)
4. Berekening aantal nieuwkomers in een gemeente
5. Aantal Belgwordingen

Enkele grafieken als voorbeeld voor Antwerpen, maar eenvoudig op te maken voor elke gemeente in België.

Antwerpen - Tabel vreemdelingen


Antwerpen - Tabel vreemdelingen


Antwerpen - Tabel vreemdelingen


Antwerpen - Tabel totale bevolking


Antwerpen - Tabel totale bevolking

Bij nieuwkomers wordt rekening gehouden met migratie, natuurlijk saldo en erkenning asiel

In de tabellen kunnen voor elk jaar de cijfers gevonden waarop deze grafieken gebaseerd zijn.


3. Evolutie aantal stemgerechtigden van vreemde herkomst 2010-2018

In BuG 296 on-line werd al vooruit gelopen op de verkiezingen 2014 op basis van het uitgebreide databestand zoals toegankelijk in de Kruispuntbank Sociale Zekerheid. Deze gegevens tot 01/01/2015 lieten toe een vooruitberekening te maken van het aantal 18plussers van vreemde afkomst en het te vergelijken met 2012. Er is een verschuiving die zeker te zien zal zijn in het stemgedrag. In de mate bv dat bijkomende stemmen van vreemde herkomst minder dan in 2012 bv voor de N-VA zullen stemmen zal dit de vijver waaruit zij vissen een beetje opdrogen. Men kan zich eenvoudig voorstellen dat op zes jaar tijd kiezers van Belgische afkomst overleden zijn en vervangen zijn door meer kiezers van vreemde afkomst, die daarbij nog in grotere getale aan het stemhokje zullen aanschuiven. In vergelijking met 2012 zullen er alleszins ook meer vreemdelingen ingeschreven zijn. Degenen die zich inschreven in 2006 en 2006 krijgen automatisch stemplicht krijgen en moeten zich niet meer inschrijven. Een caampagne om vreemdelingen te stimuleren deel te nemen aan het democrtaische stemrecht is geen luxe. Maar op zes jaar tijd zijn vele vreemdelingen Belg geworden. Hierbij een overzicht voor België:

België

Voor sommige steden is het doorschuiven van generaties van vreemde herkomst de komende decennia, zelfs zonder nieuw immigratie, een 'feit' waarvoor velen de ogen gesloten houden. Voor een aantal gemeenten werd dit al in een aantal grafieken gevisualiseerd, zie BuG 296 on-line . Hieronder enkele voorbeelden voor België en Antwerpen. Voor de gewesten en 29 andere steden en gemeenten wordt de rechtstreekse link naar een fiche met 6 grafieken gegeven. 2014 staat voor de toestand op 01/01/2015.

België


België


België

Op zes jaar tijd is er een verschuiving van 24% naar 28% van de 18plussers die van vreemde herkomst zijn. In het Brussels gewest verschuift dat van 63% naar 70%

Antwerpen geeft het interessantste beeld van de gestage ont-zwarting van de Antwerpse bevolking.

Antwerpen

 

 

 

Van 36% 18plussers in Antwerpen van vreemde herkomst in 2012 bv zal het kiespubliek dooreengeschud worden met een verhoging met 9% tot tot 45% 18plussers van vreemde herkomst  in 2018 die in meerderheid stemplichtig zullen zijn. Voor de volgende steden kunnen deze gegevens al eens verder geëxploreerd en naast elkaar gezet worden.

Gewesten: België - Vlaams Gewest - Brussels Hoofdstedelijk Gewest - Wallonië

Vlaams Gewest: Aalst, Antwerpen, Brugge, Denderleeuw,  Geraardsbergen, Gent,
Hasselt, Heusden-Zolder, Kasterlee, Leuven, Maaseik, Mechelen, Menen,
Oostende,  Vilvoorde, Roeselare, Ronse, Zele, Zemst

Waals Gewest: Luik, Charleroi, La Louvière,  Seraing,Verviers

Brussels gewest: Molenbeek, St. Joost, Brussel-stad, Schaarbeek, Sint-Gilis, Anderlecht

 
4. De Antwerpse verkiezingen: stemmenverschuiving vreemde herkomst per district

Op vraag een een gevestigde professor hebben we een jaar geleden een vooruitzicht gemaakt voor de Antwerpse verkiezingen wat kiespubliek betreft.

Zie tabel Antwerpen-districten-2012-2015-2018-18plus voor de volledige vooruitberekening in alle onderdelen, een schat aan informatie trouwens per district. Hieronder de essentiële gegevens. De tabel is eenvoudig te lezen: hoeveel 'oude Belgen' minder, hoeveel van 'vreemde afkomst' meer. In dit vooruitzicht gaan de stemplichtigen van 'vreemde herkomst' er met 9% op vooruit ( 27.734 / 305.306 en dat is hetzelfde resultaat als onder punt 3, dat voortging op de gegevens van de Kruispuntbank.

Besluit: een verhoging van het aandeel stemplichtigen met migratieachtergrond in Antwerpen maakt het definitief onmogelijk dat Rechts/Extreem rechts nog meer dan de helft van de stemmen haalt. Voor wie een korte termijngeheugen heeft, het is juist omdat Rechts/Extreem rechts in Antwerpen op de valreep nog een meerderheid haalde in 2012  dat een andere coalitie niet meer mogelijk was, dat was het verdriet van Janssens.

Zoals de migratiestem in 2006 het Vlaams Belang uit het schoon verdiep gehouden heeft, zo zal de migratiestem in 2018 het N-VA definitief uit het schoon verdiep bannen.

Naschrift. De PVDA Antwerpen mag zich nu al beklagen dat ze Raoul Hedebouw en het succes van de PTB niet gevolgd zijn en resoluut voor een PVDA Open voor Links geopteerd hebben waarbij Beweging.net een onderkomen had kunnen vinden samen met ander progressieve bewegingen en individuele ondersteuners. Dat is wel het geval geweest met PTB-GO!, waarvan Raoul Hedebouw het verkiezingsexponent van is. Misschien dat het nieuw coalitieperspectief in Antwerpen het tij voor de PVDA(leden) nog kan keren. Of zal men er op rekenen of er zich in vergenoegen dat de PVDA bv. de vier zetels kan leveren die SP.a en Groen tekortkomen om hun coalitie te vormen. Na Rood-Rood-Groen in Berlijn, Rood-Rood-Groen in Antwerpen? Niet SP.a of Groen hebben de PVDA belogen, het was/is eerder een strategische flater om te rekenen op een (voorafgaande) coalitie met de groenen en de sociaal democratie. Het is alsof de PTB-(GO!) vooraf een coalitie zou aangaan met PS en Ecolo, wat onbegrijpelijk en alleszins belachelijk zou zijn, maar in Vlaanderen blijkbaar aanvaardbaar. Vindt de 'rigiditeit' die de PVDA in Vlaanderen in beslotenheid gehouden heeft en zich weerspiegelde in minimale kiesresultaten nu haar continuïteit in een 'rigiede' openheid.

Jan Hertogen, socioloog