|
52% of meer dan de helft van de kiesgerechtigde Brusselaars is van vreemde
afkomst. In Vlaanderen is dat 8% en in Wallonië 16%.
De Brusselse stemmen van vreemde afkomst worden geleverd door 28%
Brusselaars die van nationaliteit veranderden de laatste 25 jaar (de nieuwe
Belgen) en 24% door vreemdelingen als ze zich inschrijven voor
31 juli 2006. 1,4% is wel reeds automatisch ingeschreven omdat
zij als Europeaan aan een van de vorige kiesrondes hebben
deelgenomen. 
Naast de 19% Brusselaars die vóór 2000 van nationaliteit
veranderd zijn en dus in 2000 al meestemden, zijn 9% van de
Brusselaars nieuwe Belg geworden na 2000 en zij moeten dus voor het
eerst verplicht hun stem uitbrengen. Daar komen nog 24% stemmen
bij van ' vreemdelingen die minstens 5 jaar
in België verblijven als zij zich inschrijven.
Deze cijfers zijn een gemiddelde waaronder zeer grote verschillen
schuilgaan in de 19 Brusselse gemeenten. Langs het Brussels
kiesportaal wordt per gewest en per gemeente een gedetailleerd beeld
opgehangen van het % kiesgerechtigden van vreemde afkomst. Ter
illustratie enkele grafieken:
In Brussel b.v. zijn er 35% nieuwe
Belgen en in Sint-Jans-Molenbeek 49% naast de 30% 'oude Belgen',
dwz Belgen van niet-vreemde afkomst. In Molenbeek bestaan de
kiesgerechtigden dus voor de helft uit nieuwe Belgen die verplicht hun
stem moeten uitbrengen. In Elsene, Etterbeek en Sint-Gillis wonen meer
dan 30% vreemdelingen. In
Ganshoren, Watermael-Bosvoorde, Sint-Agatha-Berchem, Oudergem en
Jette zijn er nog meer dan 70% kiesgerechtigde Belgen van
niet-vreemde afkomst. Naast St-Gillis met nog maar 23% oude
Belgen zijn er in
Sint-Joost-ten Node practisch geen Belgen van niet-vreemde
afkomst meer te vinden. In Sint-Joost-ten Node is dat te begrijpen doordat in 1990
al
57% van haar inwoners vreemdeling waren (2). Voor een vergelijking van
alle 19 gemeenten zie tabel
% kiespotentieel.
49% bijkomende kiesgerechtigden
van vreemde afkomst in vergelijking
met 2000
Een ander % kan berekend worden door de 'bijkomende
kiesgerechtigden in verhouding te stellen tot het aantal geldige stemmen
in 2000. In vergelijking
met de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 zijn er in het Brussels gewest
49% bijkomende kiesgerechtigden van vreemde afkomst (3). Het aantal
stemmen van 2000 wordt gelijkgesteld met 100%, de bijkomende
kiesgerechtigden zijn dan een % berekend tav het aantal stemmen in
2000. Deze 49% bijkomende stemmen zijn als volgt
samengesteld: 13% is Belg geworden na 2000 en dus
stemplichtig, 27% is Europese vreemdeling en 9%
vreemdeling van buiten Europa (4). Deze vreemdelingen
moeten zich wel nog inschrijven om van hun kiesrecht gebruik te kunnen maken.
In Vlaanderen zijn er maar 6% bijkomende stemmen mogelijk en in
Wallonië 13%. Voor België is gemiddeld 11% (*)
bijkomende stemkracht aanwezig in vergelijking met 2000 waarvan een groot deel in Brussel kan geactiveerd
worden.
Bij
nieuwe Belgen in Brussel gaat deze bijkomende stemkracht voor driekwart om Brusselaars van niet-Europese
afkomst. Bij de vreemdelingen is een derde van
niet-Europese afkomst.
Niet-Europese nieuwe Belgen zullen méér dan de Europese verplicht
moeten gaan stemmen. Voor de
vreemdelingen is dat moeilijker in te schatten. De kans dat
niet-Europese kiesgerechtigden zich meer zullen inschrijven dan Europese
lijkt evenwel reëel omdat driekwart van hen reeds Belg geworden is en
de sociale omgeving dus meer op het kiezen gericht is dan de Europeanen waar
maar één op vier Belg geworden is. Europeanen zullen
tevens minder geneigd zijn van hun kiesrecht gebruik te maken omdat zij
op een heel aantal vlakken al dezelfde rechten kunnen doen gelden als de
Belgen.
De gegevens voor het Brusselse gewest zijn ook hier een gemiddelde dat
vele ladingen dekt: in Sint-Jans-Molenbeek zijn er bijvoorbeeld tav 2000
25% bijkomende nieuwe Belgen, in Schaarbeek 16% en in Brussel
15%; in Sint-Joost-ten Node zelfs 32%. Deze percentages liggen zo hoog
omdat het 'democratisch deficit' in deze gemeenten ook uitzonderlijk
hoog was, dwz dat de basis van de democratie, nl. het algemeen
enkelvoudig stemrecht voor alle inwoners, daar meer dan elders uitgehold
was.
 
In
Elsene en Etterbeek vinden we het hoogste percentage terug van
Europeanen die Belg geworden zijn, nl. 7%; in Sint-Gilles bedraagt dit
6%. Overal elders zijn er minder dan 4% kiesplichtige Europese nieuwe
Belgen.
In Sint-Gilles wordt het hoogste
percentage vreemdelingen van Europese afkomst teruggevonden, nl. 63% bijkomend
stempotentieel t.a.v. 2000.
Naast Elsene met 56% en Etterbeek 46% bijkomende
stempotentieel van Europeanen is dit in alle andere gemeenten lager dan
30%. Voor een vergelijking van alle gemeenten, zie tabel %
bijkomende stemmen.
Alle gegevens, tabellen, percentages en grafieken voor alle gemeenten en
gewesten zijn on-line beschikbaar langs het Brussels
kiesportaal. De tabel met aantal kiesgerechtigde
vreemdelingen per gemeente en per nationaliteit laat tevens toe na
te gaan waar de diverse nationaliteiten wonen in elke gemeente (5) zodat de
informatiecampagne naar de 'vreemdelingen' om in te schrijven
doelgerichter kan gebeuren.
Simulatie
van het effect van het % inschrijvingen van vreemdelingen
Het
Brussels
kiesportaal geeft per gemeente toegang tot een gemeentelijke en gewestelijke fiche waarop alle gegevens zijn
samengebracht. Door inbreng van het werkelijk of geschat %
inschrijvingen, onderscheiden voor Europeanen en niet-Europeanen, kan per
gemeente de impact zichtbaar worden in het aantal ingeschreven stemmen
van vreemdelingen - Standaard os op de fiche 100% ingebracht om
de maximale impact te kunnen berekenen. De grafiek modelleert zich
automatisch on-line aan de ingebrachte gegevens. Ook kan de parameter %
kiesgerechtigdheid van nieuwe Belgen aangepast worden. Deze is standaard
ingesteld op 70% terwijl die voor vreemdelingen 80% op meer bedraagt. De
impact van deze factor is beperkt maar kan dus verfijnd worden.
Simulatie
van het effect van het stemgedrag op de scores van VB, FN en FNB
Gegeven
de bijkomende stemkracht kan op de gemeentelijke fiche het aantal
bijkomende stemmen georiënteerd worden dat uitgebracht wordt
conform aan de uitslag van 2000 enerzijds of dat zeker niet uitgebracht
wordt op VB, FN en FNB anderzijds. Voor elk van deze twee
mogelijkeden kan een % ingebracht worden onderscheiden voor Europeanen
en niet-Europeanen, terwijl het resultaat onmiddellijk op de fiche
on-line zichtbaar wordt. Standaard is 100% ingebracht voor geen
stem op het VB, FN of FNB, maar dit kan naar believen gewijzigd worden.
Simulatie van een verhoogd aantal stemmen
uitgebracht door Belgen van niet-vreemde afkomst op VB,
FN of FNB
Hiermee kan nagegaan worden hoeveel extra stemkracht de oude Belgen
moeten aanwenden om de uitslag van voornoemde partijen in 2000 te
handhaven of te verhogen, gegeven de nieuwe samenstelling van het
kiespubliek.
Alle simulatiemogelijkheden zijn gekoppeld zodat de impact van het
een op het andere kan nagegaan worden. Er wordt vertrokken van de
effectieve kiesuitslag in 2000 in elke gemeente zoals terug te vinden in
de verkiezingsdatabase van de VUB. Alle bronnen zijn rechtsreeks
toegankelijk vanaf elke gemeentelijke fiche.
Besluit
Brussel
is het hart van België en nog altijd een belangrijke uitgangs- en toegangspoort
voor migratie van en naar andere gewesten en landen. Brussel is ook het
politieke hart van België en van Vlaanderen. Langs het 'herstel' van
het democratische stemrecht (de basis van elke democratie) kunnen de
Brusselse gemeenten meer dan vroeger de voorwaarden scheppen voor een
beleid waar elkeen zich over kan uitspreken en mee z'n
vertegenwoordigers kiezen. In een
niet gepubliceerde opinie wordt hier verder op ingegaan.
Jan
Hertogen, socioloog
--------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) Voor de
berekening van % en aantal inwoners van vreemde afkomst, zie Portaal
vreemde afkomst.
(2) Door de berekeningsmethode van inwoners van vreemde afkomst kan het
aantal oude Belgen in Sint-Joost enigszins onderschat zijn gezien het
extreem lage aantal en de foutmarge die bij de berekeningen van deze
aard meespelen.
(3) Om het aantal 'oude Belgen te bereken wordt vertrokken van het
aantal kiesgerechte Belgen zoals vermeld in de listings van het
Rijksregister waarvan de nieuwe Belgen voor 2000 en de nieuwe Belgen van
na 2000 worden afgetrokken. Ook voor 2000 worden de toenmalige oude
Belgen bekomen door er de 'nieuwe Belgen van voor 2000 af te trekken.
(4) In de kiesgerechtigden van het Rijksregister wordt het onderscheid
gemaakt tussen Europese Unie en van buiten de Europese Unie. Voor de
vergelijking met vreemde afkomst wordt uitgegaan van Europa en van
buiten Europa. Het aantal Europese kiesgerechtigden van buiten de
Europese Unie bedraagt minder dan 1% in het Brussels gewest zodat deze
verschillende aflijning geen enkele invloed heeft op het bekomen
resultaat.
(5) De tabel werd bekomen door het aantal kiesgerechtigden,
onderscheiden naar Europees en niet-Europees, in verhouding te stellen
met het aantal inwoners en dit % dat apart is voor elke gemeente, toe te
passen op de overeenkomstige landen van Europa en buiten Europa in elke
gemeente. Deze gegevens zijn tevens raadpleegbaar in de tabel.
(*)
De gemiddelde bijkomende stemkracht
voor België is 11% en niet 20% zoals werd opgegeven in de rondgestuurde
BuG 23 - gegevens en grafieken voor gewesten zijn OK, enkel in de
samentelling zat een bug. |