BuG 145 - Bericht uit het Gewisse  -  20-06-2011 Printversie (9 p)

Aan het gelameer over Sint-Jans-Molenbeek willen wij graag ons steentje bijdragen. Bij het opzetten van een reeks BuG's over migratie en asiel hadden we al een fiche over Sint-Jans-Molenbeek voor ogen met als titel: De vraag is niét waarom er in Molenbeek af en toe 'rellen' zijn maar wél waarom er niet méér zijn. Hierbij dus enkele elementaire en door elke burger gemakkelijk te raadplegen gegevens over bevolking en criminaliteit in Molenbeek, die, het mag gezegd, ons niet meer dan 3 uur gekost hebben om ze van het internet te plukken. Blijkbaar is dit te veel gevraagd van wetenschappers, politiekers en vooral van journalisten. Niet de overlast maar de werklast is voor iedereen blijkbaar hoog.
 
1. Criminaliteitsgraad Molenbeek op het Belgische gemiddelde
 
Enkele dagen geleden zijn we ingegaan op de vraag van een volksvertegenwoordiger in het Vlaamse parlement waarom de cijfers van BuG 142 Brussel alsmaar veiliger dan Antwerpen, Mechelen, Gent en Leuven niet meer aandacht kregen en waarom blijkbaar niets positiefs mag gezegd worden over Brussel. Hij verwees ook naar de criminaliteit in Sint-Jans-Molenbeek die in het 3de kwartaal 2010 zelfs tot het Belgische gemiddelde gezakt was. We bleven hem het antwoord schuldig, is er iemand die het weet?
 
Dat de daling bij 'lichtere' misdrijven plaats zou vinden omdat men het moe is aangiftes te doen en er een verhoging bij zwaardere misdrijven zou zijn is in bovengeciteerde BuG ontkracht, het is juist omgekeerd. Brussel, een van de veiligste grootsteden ter wereld, moet verder blijven bloeden en moet in de ('Vlaamse') geesten een oord van verderf blijven. Zal de levende werkelijkheid van Brussel, zoals het er nu naar uitziet, het komende decennium alle geesten op hun plaats zetten?
 
2. Sint-Jans-Molenbeek, groeit 3x  sterker dan Mechelen, Hasselt en Leuven
 
Met 91.110 inwoners op 01/01/2011 zou Sint-Jans-Molenbeek de 4de grootste stad zijn in het Vlaamse gewest na Antwerpen, Gent en Brugge, niet te vergeten!. Het gaat dan om een stad die vergelijkbaar is met Mechelen, Hasselt en Leuven, maar in tegenstelling tot deze open steden, ingeprangd zit in het hart van Brussels gewest rond de kanaalzone.
  

 
Sint-Jans-Molenbeek beleeft een serieuze drive in aantal inwoners het laatste decennium en vooral de laatste 3 jaar. In de 90-tiger jaren was er zelfs nog een bevolkingsdaling maar van 1996 af is er een continue en accelererende bevolkingsstijging die in 2010 zelfs 3,3% bedroeg. Deze bevolkingsstijging ligt in feite nog hoger omdat het interne verhuissaldo negatief is, dwz er zijn meer inwoners die verhuizen naar een andere gemeente dan er van andere gemeenten naar Molenbeek verhuizen. Zo komt de bevolkingsgroei vooral door immigraties vanuit het buitenland en een hoog natuurlijk saldo (geboorten - overlijdens) tot stand. In 2007 was het verhuissaldo binnen België in Molenbeek -1.243, terwijl de bevolkingsgroei in 2007 toch 2.043 bedroeg.

Om een idee te hebben van deze bevolkingsaangroei langs de stijging van het aantal vreemdelingen per nationaliteit in 2007, zie fiche Sint-Jans-Molenbeek. Een verdere analyse van de loop van de bevolking in Molenbeek vraagt de nodige aandacht alhoewel de laatst gekende gegevens van 2007 zijn omdat nog altijd geen detail is vrijgegeven over 2008 en 2009 door het AD SEI. Intussen kunnen Theo Francken en Servais Verherstraeten zich laven aan niet gecontroleerde en fragmentaire gegevens van het Rijksregister om aan politiek opbod te doen terwijl de officiële statististische instantie blijkbaar drooggelegd of droog gehouden wordt door datzelfde Rijksregister. Wie stelt daar eens een vraag naar?

3. BBDO: 152 feiten op 10 jaar geeft gemiddeld 1 feit per maand, in 2011: 2 per maand.
 
Wanneer Sint-Jans-Molenbeek of Brussel ter sprake komt is het alsof alle demografen, sociologen, criminologen het land ontvluchten, het gezond verstand verdwijnt, elementaire rekenkunde op lager secundair  niveau te veel gevraagd is en management van toeten of blazen weet als het om omgevingsfactoren en –analyse gaat. Want hoe te begrijpen dat goed omkaderde firma’s als BBDO in december 2010 een brief geschreven heeft aan burgemeester Moureau met klachten over misdrijven tav personeel en dat zij er zich in juni over beklagen, een half jaar erna, dat er (nog) geen antwoord gekomen is. Moureau die ostentatief kan beweren geen brief ontvangen te hebben. Als BBDO met hun projecten en slecht betalende klanten er zich toe beperken om een brief te schrijven en na 6 maand verontwaardigd te zijn dat er geen reactie is, dan moesten zij in feite al lang failliet zijn. Maar welke correcte informatie is nog af te lezen uit wat de media berichten?

Wat verkeerd gegaan is moet onderzocht maar centraal is wat nog kan/moet gebeuren om veiligheid te waarborgen voor het bedrijf, haar werknemers maar vooral ook de buurt en de plaatselijke bevolking, die meer dan pendelaars de onveiligheid dagelijks ervaren. In een buurt waar 3/4 van allochtone afkomst is zijn de allochtonen de eerste belanghebbenden en gegadigden van een veilige leefomgeving.
 
152 feiten aaneengeschakeld en tav van verschillende personeelsleden is indrukwekkend, maar best ook dit aantal in verhouding tot de tijd stellen, dwz gemiddeld 15,2 feiten per jaar of 1,2 feit per maand. In 2011 al 10 feiten op 6 maand, dwz 1,8 per maand,  een duidelijke stijging. Als Moureau stelt dat de veiligheidsdiensten hem ‘maar’ enkele feiten gemeld hebben de laatste maanden dan heeft hij gelijk. Hij moet uiteraard tav reële feiten niet spreken over ‘leugens’ alhoewel hij hiermee allicht de Mortierbrigadie viseerde die al beslist had om logistieke redenen te verhuizen. Het uitvergroten van deze feiten in een perscampagne waaraan geen einde lijkt te komen stoort Moureaux allicht ook, en terecht wanneer die elementaire en voor iedereen beschikbare gegevens blijft negeren. Wij bieden deze gegevens aan, ook aan BBDO en andere bedrijven om na te gaan, liefst samen met bv de Foyer en andere des-kundigen hoe deze atypische evolutie te begrijpen waarvan ondermeer BBDO het voorwerp geworden is.
 
4. Molenbeek: veiliger wordend ankerpunt aan de Brussels haven

Waarom bepaalde buurten in Molenbeek of bepaalde bedrijven in Molenbeek tegen de Molenbeekse tendens in een grotere criminaliteit laten zien laten we over aan de echte specialisten zoals Brice de Ruyver en Eric Corijn, of beter nog Jan de Troyer op deredactie die een heel eigen telling maakt:"Alleen bij het reclamebureau BBDO telde men op een goed jaar tijd niet minder dan 152 acties van straatboefjes" zo (s)telt hij vast. Het gaat evenwel over 10 jaar. Maar misschien liever nog aan de hand van Johan Leman met zondagse mijmeringen leventjes ronddwalen in de buurt rond BBDO en de Scheldestraat aangevuld met de overwegingen van Loredana Marchi, directrice van de Foyer met zetel in Molenbeek of zoals zij, en de jongeren hun gemeente benoemen, Molem.
 

Molem zonder bagarre, project van de Jongerenwerking Foyer in Molenbeek

 
En ook Brieuc Van Damme van Itinera in z'n opinie in DS is niet mis met een verslag van de bewonersvergadering en de sindic in z'n nieuwe appartement tegenover het politiecommissariaat in Molenbeek, Itinera dat in Molenbeek gehuisvest is op enkele honderden meter van het Metrostation Ribaucourt, ge moet maar durven. Als Itinera zich zo sterk aan het collectief van de sociale zekerheid verbindt als zij individueel en met hun inplanting in Molenbeek doen, kan het misschien nog de goede kant opgaan.

De niet-exploiteerde criminaliteitsstatistiek zet Molenbeek boven.

Wij beperken ons tot wat uit de gedetailleerde en niet-geexploreerde criminaliteitsstatistiek van Sint-Jans-Molenbeek af te lezen valt. Deze statistiek vermeld alle door politie vastgestelde en geregistreerde feiten en wordt telkens 8 maand na afloop van een kwartaal gepubliceerd op de officiële website van de politie Criminaliteitsstatistiek 3de kwartaal 2000-2010.
 
We vergelijken de globale evolutie van de criminaliteit in Molenbeek met Mechelen, Hasselt en Leuven. Op te merken valt dat Leuven een studentenstad is met nogal wat 'tijdelijke' inwoners. In Brussel, waaronder ook Molenbeek is er evenwel ook een dagelijkse pendel van 371.000 pendelaars naar Brussel, waarvan 239.000 vanuit Vlaanderen en 132.000 vanuit Wallonië. Deze vormen uiteraard een verhoogd risico om slachtoffer te zijn van misdrijven of er zelf te begaan. In de berekening van de criminaliteitsgraad worden zij evenwel niet meegeteld in de noemer zodat de 'noemer' beperkt blijft tot het effectief aantal inwoners in Molenbeek. Tegen deze achtergrond is de sterke daling van de criminaliteitsgraad in Molenbeek met ondermeer ook een stijgende pendel naar Brussel nog meer betekenisvol.
 

De criminaliteitsgraad is het aantal getelde misdrijven gedeeld door het aantal inwoners vermenigvuldigd met 100. Voor deze vergelijking wordt voortgegaan op de jaargegevens, voor 2010 wordt de situatie na 3 kwartalen geëxtrapoleerd naar een jaar. Ook wordt voor Mechelen en Leuven geen rekening gehouden met de lokale of administratieve pv's, zodat het voor Leuven en Mechelen nog om een onderschatting gaat van de werkelijke situatie.

Molenbeek, sinds 2006 alsmaar minder misdrijven

Tussen 2001 en 2003 had Molenbeek met 13,5 misdrijven per jaar per 100 inwoners, van de vier gemeenten de hoogste criminaliteitsgraad. Na een korte periode van daling werd in 2006 opnieuw een piek bereikt in Molenbeek van 13,5 misdrijven. Na 2006 begint Molenbeek, gelijklopend met een stijging van haar bevolking, aan een daling van de criminaliteitsgraad die haar in 2010 met 9,7 misdrijven per 100 inwoners op het gemiddelde Belgische niveau brengt. Hasselt consolideert een langzame daling op 10,7 misdrijven. Na een fikse stijging van de criminaliteitsgraad in Mechelen en Leuven vanaf 2006 tot 2009 breken in 2010 ook daar betere tijden aan. Maar zelfs met een criminaliteitsgraad van 13,2 in Mechelen en 14,6 in Leuven laat Sint-Jans-Molenbeek deze vergelijkbare gemeenten ver achter zich.

Aantal diefstallen in Molenbeek sinds 2002 praktisch gehalveerd

In 2002 werden er in Molenbeek 8,2 diefstallen geteld per 100 inwoners, in 2010 zijn het er nog 4,7 per 100 inwoners of een halvering. Hier zijn alle nieuwe types diefstallen meegerekend zoals handtassenroof, sackjacking maar ook grijpdiefstallen en zakkenrollerij. Eerst vergelijken we het totaal tussen de gemeenten om vervolgens in detail te treden voor Molenbeek.

Met enige ironie zou kunnen vastgesteld worden dat de stijging van het aantal diefstallen in Leuven samengaat met een daling van het aantal diefstallen in Molenbeek hetgeen er kan op wijzen dat de Molenbeekse allochtonen nu massaal studies hebben aangevat aan de universiteit en hogescholen in Leuven. Dat zou professor Hooghe van Leuven eens moeten nagaan.

2006 is blijkbaar een sleuteljaar geweest in Molenbeek terwijl drie jaar later mogelijk ook een knik komt in het stijgend aantal diefstallen in Mechelen en Leuven. Ook voor diefstel zakt Molenbeek met 4,7 diefstallen per 100 inwoners in 2010 op het niveau van Hasselt.

Ter afsluiting bekijken we nog de evolutie van misdrijven, andere dan diefstallen die gemiddeld de helft van de criminaliteit uitmaken.

Voor wat andere misdrijven dan diefstallen betreft zit Molenbeek met Hasselt op een laag niveau en zakt in 2010 nog een goed stuk lager. Gecombineerd met een sterke daling van het aantal diefstallen in Molenbeek, wordt Molenbeek misschien meer en meer een mainstream gemeente, en waarom ook niet vooralsnog Molenbeek, mon amour?

5. Detail diefstalevolutie in Molenbeek 2000-2010, 3de kwartaal

In tegenstelling tot de bovenstaande overzichten op jaarbasis geven we hier de evolutie van het detail diefstallen voor het 3de kwartaal 2010, vergeleken met het 3de kwartaal in alle voorgaande jaren. Met het 3de kwartaal worden dus de meest recente gegevens in dit overzicht verwerkt. Eind augustus komen de gegevens voor het volledige jaar 2010 vrij.
 

 
Met deze tabel wordt één bepaalde criminaliteitsvorm, nl. diefstal gedocumenteerd en kan mede voorwerp zijn van gesprek, discussie en voorstellen vanuit bv BBDO en anderen met gemeente en politie om na te gaan wat typisch of atypisch is in het voorkomen van deze misdrijven in bepaalde buurten en de actie die, samen met de bevolking, die hoe dan ook het eerste en voornaamste slachtoffer is, kan ondernomen worden.
 
Omdat cijfers en evoluties soms moeilijk voor te stellen of in te beelden zijn, kan een grafiek helpen. We hernemen daarom de verschillende onderdelen van deze tabel in enkele grafieken, van algemeen tot detail. Voor het algemeen beeld zijn we voortgegaan op een samentelling van de in de officiële statistiek opgegeven detail, voor bepaalde diefstalvormen kan hiermee een zekere dubbeltelling gebeurd zijn, die geen afbreuk doet aan de globale evolutie.
 

Het aantal diefstallen in bedrijven kent vanaf 2007 een gevoelige daling. Evenzeer wordt de opstoot van de grijpdiefstallen (definitie: een diefstal, met of zonder geweld, op een openbare of voor het publiek toegankelijke plaats, vanop of vanbij de persoon, waarbij de buit snel wordt weggenomen en het slachtoffer zich bewust is, zie Definities soorten misdrijven) in 2 fases gehalveerd. De zakkenrollerij blijft een constante met een stijging in 2010. Handtassenroof werd in vergelijking met 2003 tot 1/3 teruggedrongen, sackjacking kende een opstoot van 2006 tot 2009 maar is in 2010 op haar retour.

Maar toch blijft het een feit dat de laatste 10 jaar vele burgers in Molenbeek een trauma hebben opgelopen door willekeurig of gericht slachtoffer te zijn van diefstallen en ingrepen op de persoonlijke integriteit en de persoonlijke eigendom. Het is een wonde waar de positieve evolutie op zich geen antwoord op geeft maar waar toch kan nagegaan worden of naast de individuele herstelbemiddeling geen plaats dient gegeven aan 'collectief herstel', want elk diefstal creëert niet alleen een individueel trauma dat dient geheeld maar ook een collectief trauma omdat het de stigmatisering verhoogt en wederzijdse acceptatie bemoeilijkt. Wie neemt hier eens initiatief?

Bezint voor je afstoot of bemint

Elkeen die in een of andere zin uitspraken doet over de criminaliteit in Molenbeek wordt met deze gegevens uitgenodigd de historische evoluties tot op het gekende detail na te gaan en dient minstens de intellectuele eerlijkheid op te brengen om dezelfde kwaliteitseisen te stellen aan de wijze waarop gevoelens, gedachten en analyses omgezet worden in bedrijfs- en algemeen beleid, ook wat criminaliteit betreft, dan de wijze waarop men zijn producten aan man of vrouw probeert te brengen.
 
5. Iets nieuws: een analyse waarin "allochtonen" zich herkennen
 
Wie een heldere en beklijvende analyse wil lezen van alles wat de Marokkaanse jongens, allochtonen, Brussel, Molenbeek, Hofstade aan de Zenne (*) stigmatiseert en met hen een hele bevolking, leest best eens de bijdrage van Koen Calliauw op De Wereld Morgen. Het drukt alleszins uit hoe deze burgers en jongeren, gestigmatiseerden en gemarginaliseerden zichzelf voelen. Jan, zo zei me een 'allochtoon' die ik de bijdrage  gesignaleerd had, het drukt 100% uit hoe 'zij' de exclusie ervaren en hoe de mechanismen werken.

En er is nog genoeg potentieel aan gemeenzaamheid en sociale daadkracht bij wie onderdrukt en uitgesloten wordt, genegeerd en miskend om, zoals in het verleden de arbeidersbeweging heeft gedaan, voor de eigen emancipatie te zorgen. Vooruit verworpenen der aarde, die best niet (af)geleid worden door 'allochtonen', "reeds lang bekend bij de politie".

Jan Hertogen, socioloog

(*) Waarom Hofstade niet uitbouwen tot Brussel-Bad, op 15km van Brussel, zoals de Wannsee het recreatieoord is voor de Berlijners, op 20 km van Berlijn, en waarom er geen tramlijn naar toe leggen bv zoals de S-baan in Berlijn, en de erg verkommerde infrastructuur van Hofstade opwaarderen door meer op de stad gerichte recreatievormen. In een van de volgende BuG's maken we de concrete vergelijking tussen Wannsee en Hofstade, de 2 grootste badplaatsen aan binnenmeren in Europa, gelegen in de omgeving van een grootstad.