3.518 kandidaten voor Federale verkiezingen,
waarvan 277 allochtoon (7,9%)
Van de 3.518 kandidaatstellingen voor de verkiezingen waren er 277,
of 7,9% nieuwe Belgen, dwz stemgerechtigde allochtonen. Dit komt bijna
volledig overeen met de 8,8% nieuwe Belgen in de bevolking. De
'representativiteit' van allochtone kandidaatstellingen ligt daarmee op 89¨%,
een erg hoog niveau. Vooraf evenwel enkele technische- en
begripsverduidelijkingen:
- Vreemdelingen: de 'vreemdelingen' zijn van de federale
kiesverrichtingen uitgesloten, in tegenstelling met de
gemeenteraadsverkiezingen, zodat hun 'representativiteit' niet aan de
orde is in deze analyse. Kandidaten en verkozenen bij de federale verkiezing
dienen dus afgemeten aan de 'allochtonen' met stemrecht, de nieuwe Belgen dus.
- Nieuwe Belgen: Welk is het aandeel van de 'nieuwe Belgen' in de
bevolking? Hiertoe gaan we voort op de berekeningen van npdata: van 1980 tot
eind 2002 op de telling van de nieuwe Belgwordingen. Vanaf 2003 tot 1/1/2007
op de nationaliteitsverwervingen, af te lezen in de NIS-statistiek "Loop
van de bevolking".Voor België bedraagt het aantal nieuwe Belgen op
1/1/2007 in deze berekening 8,8%. Voor de mortaliteit, emigratie en
geboorten (die 18 jaar geworden zijn op 1/1/2007) wordt uitgegaan van een
0-saldo, dwz er zijn evenveel 18+ bij kinderen van nieuwe Belgen, dan
overlijdens en emigratiesaldo). Een eventuele afwijking van dit 0-saldo
heeft slechts een marginaal effect op de berekende 8,8% waar in deze analyse
van uitgegaan wordt.
- Allochtonen: In de definitie van npdata zijn allochtonen alle
vreemdelingen en alle nieuwe Belgen ongeacht het land van afkomst, dus zowel
Europese als niet-Europese landen.
- Verkozenen van vreemde afkomst: nieuwe Belgen werden door het
Minderhedenforum aangeturft op naamherkenning, zoals ook door npdata
gedaan werd bij de gemeenteraadsverkiezingen.
- Verkozen nieuwe Belgen (met dank aan het Minderhedenforum): Italiaanse
afkomst: 3 (PS: Elio Di Rupo, Marie Arena; CDH: Véronique
Salvi), Marokkaanse afkomst: 2 Kamer (Sp.a: Meryame Kitir, ;
Ecolo: Fouad Lahssani), 1 senaat (1 (CD&V: Nahima Lanjri);
Algerijnse afkomst: 1 Kamer ( Sp-a: Daila Douifi);
Turkse Afkomst: 1 Groen! Meyrem Almaci. Voor de verdere analyse worden de
verkozenen in Kamer en Senaat samengenomen.
- Nieuwe Belgen onder de 3.518 kandidaten: van de lijsten op de Federale
verkiezingsite werd één bestand opgemaakt, de nieuwe Belgen geselecteerd
en de verkozen toegevoegd zodat op partij en kieskring kan gesorteerd worden
en alle nodige tabellen opgemaakt. Dit verkiezingsbestand
(Excel, 2,7 MB) is te consulteren of te downloaden voor verder gebruik
(selectie van partij, kieskring en allochtonen bv kan on-line gebeuren)
. Elke naam van een kandidaat is
gelinkt aan het betreffende blad in de Federale website met de uitslagen en
stemaantallen in de kieskring van een kandidaat.
- Opdeling mandaten en bevolking naar 'taal'groep. Door de kieskring
Brussel-Halle-Vilvoorde is het moeilijk een opdeling te maken van mandaten
naar gewest. De partijen kunnen evenwel naar taalgroep
onderscheiden worden. Evenzeer kan een opdeling gemaakt worden van de
bevolking en het % nieuwe Belgen voortgaande op de Vlaamse en Franstalige
bevolking, waarbij Brussel 'opgedeeld' wordt in 12% 'Nederlandstaligen
(overeenkomst het % Nederlandstalige verkozenen in Brussel) en 88%
Franstaligen. Het % nieuwe Belgen in de Vlaamse taalgroep bedraagt dan 5,7%,
in de Frans taalgroep 14,8%.
Gelijke spreiding van allochtone kandidaten bij partijen mét en zonder
verkozenen
Van de 277 allochtone kandidaten
zijn er ongeveer de helft, nl 131 terug te vinden bij de 'grote'
partijen, dwz partijen die verkozenen hebben, en 146 bij kleinere
partijen (CAP, PVDA, BUB enz...) zonder verkozenen. In de verdere analyse
wordt enkel voortgegaan op de partijen mét verkozenen. Het aantal allochtone
kandidaten bij elke partij kan eenvoudig opgezocht worden in het verkiezingsbestand.
|
Kandidaten
en verkozenen uit partijen met en zonder verkozenen in aantal en %
|
|
|
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
1.
Partijen met verkozenen
|
|
|
|
|
|
|
Verkozen
|
8
|
182
|
190
|
3,5%
|
|
|
Niet
verkozen
|
122
|
1.543
|
1.665
|
7,3%
|
|
|
Totaal
|
130
|
1.725
|
1.855
|
7,1%
|
|
2.
Partijen zonder verkozenen
|
146
|
1.517
|
1.663
|
8,8%
|
|
Totaal
kandidaten
|
277
|
3.241
|
3.518
|
7,9%
|
|
%
nieuwe Belgen in de bevolking
|
8,8%
|
|
%
tav aandeel in de bevolking
|
89%
|
'Allochtonen' voor de helft van hun aanwezigheid in de bevolking
Federaal vertegenwoordigd
De aanwezigheid van allochtonen bij kandidaten van partijen mét
verkozenen is 79,9% van hun aanwezigheid in de bevolking; bij de
verkozenen, en daar is het toch om te doen, is dit 53,6%, dwz de helft,
hetgeen, vergeleken met de gemeenteraadsverkiezingen globaal een goed
resultaat is. Het ligt zelfs, als gemiddelde voor België, hoger dan de
uitslag van de allochtone vertegenwoordiging in Antwerpen bij de
gemeenteraadsverkiezing, alhoewel hier de "vreemdelingen"
meegerekend werden, maar deze zijn hier niet aan de orde.
|
Aantal
en % kandidaten en zetels nieuwe Belgen in België
|
|
België
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
|
Kandidaten
|
131
|
1.724
|
1.855
|
7,1%
|
|
|
Zetels
|
8
|
182
|
190
|
3,5%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
8,8%
|
|
|
%
tav kandidaten
|
79,9%
|
|
|
%
tav zetels
|
47,7%
|
oals nog al eens het geval, is het gemiddelde
dikwijls een zeer slechte afspiegeling van de 'werkelijke' situatie, in bv de
'taal'groepen. Gezien het samengaan van Brussel-Halle-Vilvoorde voor wat
kiesverrichtingen betreft, is het moeilijk om per gewest een overzicht te
geven, alhoewel we hiertoe toch een poging ondernemen.
Vlaanderen haalt 2/3 'representativiteit' van allochtonen,
Franstalige partijen maar 1/3
Het % allochtone kandidaten in beide taalgroepen ligt even hoog en
schommelt rond de 80% van het aandeel nieuwe Belgen in de bevolking.
Bij de verkozenen is er evenwel een immens verschil tussen de taalgroepen: in
Vlaanderen is 62,6% of meer dan 2/3
van de allochtonen politiek
vertegenwoordigd op federaal niveau.. Tegenover de 5,7% nieuwe
Belgen in Vlaanderen staan 3,5% van alle mandaten verbonden aan de
'taal'groep. Bij de Franstalige partijen zijn amper 35,2% van de nieuwe
Belgen vertegenwoordigd: 5,2% van de mandaten voor nieuwe Belgen
staat hier tegenover 14,8% van hun aanwezigheid in de bevolking.
|
Aantal
en % kandidaten en zetels nieuwe Belgen in België
|
|
|
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
1.
|
Vlaamse
partijen
|
|
|
|
|
|
|
Kandidaten
|
55
|
1.144
|
1.199
|
4,6%
|
|
|
Zetels
|
4
|
109
|
113
|
3,5%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
5,7%
|
|
|
%
tav kandidaten
|
|
|
|
81,1%
|
|
|
%
tav zetels
|
|
|
|
62,6%
|
|
2.
|
Franstalige
partijen
|
|
|
|
|
|
|
Kandidaten
|
76
|
580
|
656
|
11,6%
|
|
|
Zetels
|
4
|
72
|
77
|
5,2%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
14,8%
|
|
|
%
tav kandidaten
|
|
|
|
78,4%
|
|
|
%
tav zetels
|
|
|
|
35,2%
|
Vlaamse allochtoon voor 2/3, Waalse voor de
helft en Brusselse volledig ondervertegenwoordigd
Gezien in de opdeling naar taalgroep ook 12% van de Brusselse bevolking bij de
Vlaamse 'taalgroep' geteld wordt en hier geen politieke vertegenwoordiging aan
beantwoordt (geen Vlaamse allochtone vertegenwoordigers in Brussel), doen we
een poging, in het kluwen van Brussel-Halle-Vilvoorde toch een opdeling naar
gewest te maken. Voor de Brusselse vertegenwoordiging worden de 13
'Franstalige' verkozenen in BHV genomen. De 2 Vlaamse verkozenen die verbonden
zijn aan Brussel omwille van de niet-splitsing (dixit de specialisten), zijn
'buiten Brussel' gesitueerd. Het overzicht van de zetelverdeling van
allochtonen ziet er dan als volgt uit naar gewest:
|
Aantal
en % zetels nieuwe Belgen bij partijen naar gewest
|
|
|
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
1.
|
Vlaams
Gewest
|
|
|
|
|
|
|
Zetels
|
4
|
109
|
113
|
3,5%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
5,1%
|
|
|
%
tav zetels
|
|
|
|
65,8%
|
|
2.
|
Brussels
Gewest (1)
|
|
|
|
|
|
|
Zetels
|
1
|
12
|
13
|
7,7%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
43,8%
|
|
|
%
tav zetels
|
|
|
|
17,6%
|
|
3.
|
Waals
|
|
|
|
|
|
|
Zetels
|
3
|
59
|
63
|
4,8%
|
|
|
%
in de bevolking
|
|
|
|
8,4%
|
|
|
%
tav zetels
|
|
|
|
56,7%
|
|
(1)
Voortgaande op het aantal Franstalige verkozenen in BHV
|
Brusselse nieuwe Belgen zijn minder dan 1 op 5 vertegenwoordigd in het
federale parlement
De ventilering naar gewest legt de volledige onder-vertegenwoordiging van
de Brusselse allochtoon open en bloot op tafel: tegenover 7,7%
van de mandaten in Brussel staat dat 43,8% van de Brusselse
kiesgerechtigde bevolking die nieuwe Belgen zijn. Het 'Brusselse drama', wat
federale politieke vertegenwoordiging betreft, beperkt zich dus niet alleen
tot de 26,9% vreemdelingen in haar bevolking die sowieso
uitgesloten zijn van het stemrecht. Met bijna de helft van de bevolking in
Brussel hebben de nieuwe Belgen maar 1 verkozene in het Federale
parlement, naast de 12 oude Belgen die blijkbaar door
lijstsamenstelling, de mix aan rijk/arm en verschillende
nationaliteitengroepen in de Brussels kantons, en ook allicht door
Brussel--Halle-Vilvoorde dat de 'Brusselse stem' danig verdund, hun politieke
vertegenwoordiging in de wind zien opgaan. Het zou dus wel eens kunnen dat een
splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde het grootste
voordeel zal opleveren voor de Brusselse 'allochtoon', die minder vlug aan
de kant kan geschoven worden, zoals nu blijkbaar het geval geweest is, en ook
doordat het aantal 'Brusselse' mandaten zal stijgen ten nadele van de
eventuele 'Vlaamse' verkozenen in Brussel en Rand.
De 'Italianen' handhaven hun politieke vertegenwoordiging in Wallonië
Alles samen telt de Vlaame taalgroep 5 verkozenen (4 Marokkaanse nieuwe Belgen
en 1 Turkse) en de Franstalige groep 4 (3 Italiaanse en 1 Marokkaanse nieuwe
Belg). In Wallonië gaan aldus 4,8% van de mandaten naar allochtonen
terwijl zij voor 8,4% als nieuwe Belg aanwezig zijn in de bevolking, of
een vertegenwoordiging met 56,7%, wat meer dan de helft is van hun
aanwezigheid in de bevolking. Opvallend hierbij is dat met Elio Di Rupo,
Marie Arena en Véronique Salvi, als Italiaanse nieuwe Belgen
uitdrukking geven aan de politieke emancipatie van de Italiaanse migratie,
aangevuld met, zoals gezegd de enige Brusselse allochtone vertegenwoordiger,
van Marokkaanse afkomst, in het Federale Parlement. Ook hier is de wisseling
van immigratiewacht, met enige vertraging evenwel aan de gang.
Vlaamse allochtone vertegenwoordiging voor 2/3
op peil en vooral
Marokkaanse gekleurd.
Misschien met enige verwondering, en ook omdat vreemdelingen (nog) geen
stemrecht hebben op federaal niveau, ligt de vertegenwoordiging van de
Vlaamse nieuwe Belgen in het federale parlement op een redelijk hoog niveau,
nl. 65,8% van hun aanwezigheid in de bevolking. De globale daling
t.a.v. 2003, zoals het Minderhedenforum vaststelt, situeert zich vooral in
Brussel en Wallonië en ook omdat het aantal Vlaamse allochtone verkozenen in
2003, al relatief hoog lag. De tijd is allicht gekomen om deze politieke
aanwezigheid te verzilveren in een ministerieel mandaat voor een Vlaming
of Vlaamse van Marokkaanse afkomst, zeker nu de PS met 2 allochtone Italiaanse
ministerabelen allicht niet in de regering vertegenwoordigd zal zijn.
SP-a en Groen! boven, CD&V-NVA, Open-VLD en LDD onder gemiddelde
allochtone kandidaten
Op uitzondering van het Vlaams Belang figureren Vlaamse allochtonen
prominent op een gemiddeld hoog niveau als kandidaat op de Federale
verkiezingslijsten. SP-a trekt hier de kop met Groen! misschien verrassend
(toch maar) op de 2de plaats. CD&V heeft een relatief laag % gezien zij
toch ook 'arbeiddersparij' zij vanuit ACV/ACW gezien. LDD lijnt zich met 7
allochtone kandidaten, volledig af van het Vlaams Belang.
|
Nieuwe
Belgen als kandidaat bij Nederlandstalige partijen
|
|
Partij
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
SP-a
|
20
|
178
|
198
|
10%
|
|
Groen!
|
13
|
185
|
198
|
7%
|
|
CD&V-NVA
|
8
|
190
|
198
|
4%
|
|
LDD
|
7
|
191
|
198
|
4%
|
|
Open
VLD
|
7
|
191
|
198
|
4%
|
|
VB
|
0
|
209
|
209
|
0%
|
|
Totaal
Nederlandstalig
|
55
|
1.144
|
1.199
|
4,6%
|
|
%
nieuwe Belgen in Vlaamse taalgroep
|
5,7%
|
|
%
vertegenwoordiging tav nieuwe Belgen in de bevolking
|
81,1%
|
De 4 Vlaams-allochtone zetels zijn, buiten
Open VLD, Vlaams Belang en LDD zijn gespreid over de andere partijen: 2 voor
SP-a, Groen! en CD&V-NVA. T.a.v. het aantal behaalde
mandaten springt Groen! en LDD naar voren. Bij Sp-a zijn
2 van de 16 mandaten nieuwe Belg, hetgeen het dubbele is van de
aanwezigheid van nieuwe Belgen in de Vlaamse bevolking. Bij de CD&V-NVA,
die hun mandaten sterk zagen groeien, valt de enige allochtone verkozene op de
39 mandaten wel zeer mager uit, ook al komt dit overeen met de helft van de
aanwezigheid van nieuwe Belgen in de bevolking.
|
Aantal
en % zetels nieuwe Belgen
bij Nederlandstalige partijen
|
|
Partij
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
Groen!
|
1
|
4
|
5
|
20%
|
|
LDD
|
0
|
6
|
6
|
0%
|
|
SP-a
|
2
|
16
|
18
|
11%
|
|
CD&V-NVA
|
1
|
38
|
39
|
3%
|
|
Open
VLD
|
0
|
23
|
23
|
0%
|
|
VB
|
0
|
22
|
22
|
0%
|
|
Totaal
|
5
|
108
|
113
|
3,5%
|
|
%
nieuwe Belgen in Vlaamse taalgroep
|
5,7%
|
|
%
vertegenwoordiging tav nieuwe Belgen in de bevolking
|
62,8%
|
Bij de Franstalige partijen is het aandeel
allochtonen verrassend beperkt en Italiaans
Geen sprake dus van een invasie van allochtonen langs de PS of andere
Franstalige partijen. Enkel Elio di Rupo en Marie Arena verzekeren zich bij de
PS van een allochtoon federaal zitje. Ook bij de CDH is de allochtone aanbreng
beperkt tot één Franstalige allochtoon van Italiaanse afkomst. Ecolo, die
nochtans haar zetelaantal zag stijgen brengt een Marokkaanse allochtoon naar
het federale parlement, de enige allochtone vertegenwoordiger voor de 43,8%
Brusselse stemgerechtigde nieuwe Belgen,
die meteen ook de niet-stemgerechtigde 'vreemdelingen'stem kan/zal meenemen op
het Federale niveau.
|
Nieuwe
Belgen als kandidaat bij Franstalige partijen
|
|
Partij
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
CDH
|
26
|
119
|
145
|
18%
|
|
PS
|
22
|
122
|
144
|
15%
|
|
Ecolo
|
19
|
126
|
145
|
13%
|
|
MR
|
8
|
137
|
145
|
6%
|
|
FN
|
1
|
76
|
77
|
1%
|
|
Totaal
Franstalig
|
76
|
580
|
656
|
11,6%
|
|
%
nieuwe Belgen in de Franstalige taalgroep
|
14,8%
|
|
%
vertegenwoordiging tav nieuwe Belgen in de bevolking
|
78,4%
|
Verrassend, en in tegenstelling tot de CD&V-NVA neemt de CDH de
pole-positie in wat allochtone kandidaten betreft, nl. 18%, voor de
PS met 15% van haar kandidaten. In dit overzicht telt Brussel voor 88%
mee. Ecolo blijft samen met MR onder het niveau van de vertegenwoordiging van
allochtonen in de Franstalige groep die 14,8% bedraagt. In totaal is
dus ook hier 3/4 van de allochtonen vertegenwoordigd in de
kandidaatstellingen.
|
Aantal
en % zetels nieuwe Belgen
bij Franstalige partijen
|
|
Partij
|
Nieuwe
Belg
|
Ander
|
Totaal
|
%
nieuwe Belg
|
|
Ecolo
|
1
|
9
|
10
|
10%
|
|
CDH
|
1
|
10
|
12
|
8%
|
|
PS
|
2
|
22
|
24
|
8%
|
|
MR
|
0
|
29
|
29
|
0%
|
|
FN
|
0
|
2
|
2
|
0%
|
|
Totaal
|
4
|
72
|
77
|
5,2%
|
|
%
nieuwe Belgen in de Franstalige taalgroep
|
14,8%
|
|
%
vertegenwoordiging tav nieuwe Belgen in de bevolking
|
35,2%
|
De MR heeft evenmin als de Open VLD een
allochtone vertegenwoordiger in het Federale parlement. Ook de PS haalt
met 8% van hun zetels maar de helft van de aanwezigheid van nieuwe
Belgen in de bevolking, evenals de CDH, ondanks haar hoog % allochtone
kandidaatstellingen. Ook Ecolo kan hier niets compenseren en telt maar 1
op 9 allochtone vertegenwoordiger tussen haar verkozenen, tegenover 1
op 4 bij Groen! aan Vlaamse kant.
Besluit: Allochtone vertegenwoordiging op het Federale niveau:
redelijk goed voor Vlaanderen, goed voor Wallonië, uiterst slecht voor Brussel.
De Brusselse allochtonen
zullen hun les nu wel geleerd hebben. Langs opvolging en coöptatie kan
allicht nog een of andere correctie gebeuren. Met de splitsing
Brussel-Halle-Vilvoorde zullen zij vooral profijt trekken en voor de
gewestverkiezingen in 2009 met bijna 50% nieuwe Belgen hun politieke stem
verheffen. De lijstvorming zal daar, meer dan nu absoluut niet het geval
geweest is, mee rekening (moeten) houden. De Vlaamse allochtoon kan zijn betere
positie verder verzekeren en langs een ministerpost op Federaal
of Vlaams niveau verzilveren. Het is, ook politieke gezien, een
investering in de toekomst. Een aflossing van de Italiaanse door de
Marokkaanse Belg en Vlaming dient zich ook hier aan.
Jan Hertogen, socioloog.
|