BuG 60 - Bericht uit het Gewisse  01-06-2007 Printversie (4 p)   Overheidsinfo proefproject vervoer (pdf) 

Toelage aan De Lijn per km is 6x hoger dan km-toelage vervoer gehandicapten

De Lijn: 447 miljoen reizigers en 220 miljoen km in 2005 aan 3,2€ overheidstoelage per km
Aangepast Vervoer Gehandicapten: 88.224 reizigers en 1,6 miljoen km aan 0,6€ per km
Proefproject Leopoldsburg: betoelaging geschrapt voor alle verplaatsingen + 10km
Toelage Leopoldsburg ook geschrapt voor bejaarden en niet-zwaar gehandicapten
Dienst Aangepast Vervoer Leopoldsburg stopt vervoer +10km en niet-zwaar gehandicapten
Ongezien: uitgebouwde dienst ontmantellen om veralgemening beperkte dienst te financieren
Van Brempt en Vervotte bevechten ruzies op kap van gehandicapten en bejaarden

   
In 2005 werden 88.224 gehandicapten en minder mobiele bejaarden vervoerd voor in totaal 1,6 miljoen km en dit met een 56 busjes en 62,7 Votlijdse Equivalenten personeelsleden (enkele diensten niet meegerekend). Een kleine honderd personen zijn dus professioneel actief, aangevuld met een vijftigtal vrijwilligers. In vergelijking met De Lijn is gehandicaptenvervoer vooral op het indivue afgestemd. De Lijn vervoert 447 miljoen reizigers voor in totaal 200 miljoen km, dit vervoer is afgestemd op een veelvoud van gebruikers op een zelfde bus en traject. Aan de Lijn zijn de specifieke gegevens voor de Belbussen opgevraagd om na te gaan welke daar het aantal reizigers en km zijn. Vooralsnog is daar nog geen antwoord op gekomen.
  
Leopoldsburg: met 0,2% van de km het zwakste broertje van de Diensten Aangepast vervoer

De keuze voor Mol en Leopoldsburg om een proefproject op te starten doet de wenkbrauwen fronsen, gezien beide diensten samen gemiddeld 1 reiziger per dag vervoeren van de  242 die dagelijks door de Diensten Aangepast Vervoer worden geholpen. Het OCMW Mol haakt na lang beraad af, ondermeer omdat zij de gehandicapten en bejaarden die zij tot nu bedienden, niet in de kou willen laten staan. Zo blijft enkel Leopoldsburg over. Met 1 reiziger om de twee dagen en 0,2% van het aantal verreden km, ontkoppeld het project Toegankelijk Vervoer De Lijn zich in feite van de Diensten Aangepast Vervoer. Zeker als de analyse van de enkele gebruikers in Leopoldsburg (en Mol) De Lijn en het kabinet Van Brempt tot rigiede aflijningen brnegt (praktisch iedereen valt onder toelatingsvoorwaarde, niet veel vervoer +10km enz) is de samenwerkingsbasis volledig verschrompeld. Het openen van een perspectief om in 2008 nog een andere dienst in het proefproject te betrekken is een doekje tegen het bloeden.
 
Van Brempt en Vervotte beslechten ruzies op de rug van gehandicapten en bejaarden

T.a.v. de exclusieven van de kabinetten en De Lijn worden de adviezen van het Overleg Diensten Aangepast Vervoer genegeerd. Ook de petitie van meer dan 6.500 gehandicapten en de ontvangst door het kabinet Van Brempt, Vervotte en Leterme, op 29 mei 2007 konden niet baten. Voor Vervotte is het Mobiliteit en Van Brempt die voor de volledige kost van de diensten Aangepast Vervoer moet opdraaien. Voor Van Brempt dient Vervotte tussen te komen voor wat niet strikt onder 'mobiliteit' valt. Het niet-akkoord en de onwil van beide ministers om een oplossing in overleg met de Diensten Aangepast Vervoer te bereiken wordt beslecht op de rug en de centen van de gehandicapten en de bejaarden. Voor het vervoer dat niet door De Lijn wordt aangeboden zullen zij geen 0,44€ per km (met gebruiker in de wagen), maar de volle pot moeten betalen. De toelage van 0,7€ per effectieve verreden km valt in deze gevallen voor Leopoldsburg weg vanaf 1 juni, de start van het proefproject.
 

 
Leopoldsburg stopt vanaf 1 juni 2007 als Dienst Aangepast Vervoer

Als klap op de vuurpijl komt de mededeling dat nog voor de start van het proefproject op 1 juni 2007 het OCMW van Leopoldsburg beslist om geen ritten meer uit te voeren van meer dan 10km van de woonplaats van de gebruiker en dit voor alle gebruikers, zowel die een attest hebben van handicap als de andere mindermobielen en bejaarden. Tevens annuleren zij alle ritten voor de gehandicapten en bejaarden die geen attest kunnen voorleggen van het ministerie maar toch geen openbaar vervoer kunnen gebruiken. Voor al deze ritten wordt verwezen naar de Lijn die hiervoor Taxi Hendriks kan inschakelen aan taxi-tarief, hetgeen een veelvoud is van de 0,44 € per km met gebruiker in de wagen, die tot 30 mei 2007 voor de gehandicapten en bejaarden in Leopoldsburg en omliggende gemeenten van toepassing was.

Deze beslissing van Leopoldsburg is enigszins te begrijpen omdat zij als OCMW moeilijk de goedkope tarieven die zij aan iedereen gedurende jaren voor alle verplaatsingen gevraagd hebben nu van de ene dag op de ander met factor 3 of 5 moeten vermenigvuldigen. Dat is volledig in tegenspraak met hun doelstelling! De vraag is waarom zij dan toch in het proefproject gestapt zijn? Omdat hun materieel potentieel te laag is (met 1 reiziger om de twee dagen kan  je geen regio bedienen), heeft De Lijn beslist de afschrijvingskost van een nog aan te kopen busje te financieren alsmede een chauffeur, zodat op die wijze zij in het project kunnen functioneren, maar enkel voor de opdrachten van De Lijn. Voor eventueel ander gebruik buiten de 10 km en voor ''niet erkende gebruikers' dienen zij de volle prijs te vragen. Maar dat zullen zij dus niet meer aanbieden. Dat is voor Taxi-Hendriks zo deelt het OCMW Leopoldsburg mee. En zolang het tweede busje niet aangekocht is wordt alle vervoer uitbesteed aan Taxi-Hendriks, die de start van het proefproject volledig voor z'n rekening mag nemen. De werkelijkheid klopt hier voor de zoveelste maal de ironie: de effectieve Diensten Aangepast Verveor worden uit het proefproject geweerd, De Lijn investeert nu zelf in een beperkte Dienst Aangepast Vervoer onder haar exclusieve voorwaarden en Taxi-Hendriks is de operationele partner.
 
Het OCMW Mol heeft deze onmogelijke keuzes ontlopen door niet in het proefproject te stappen. Misschien met inbegrip van het verlies van het betoelaging als Dienst Aangepast Vervoer zodat ook hier de gehandicapten en de bejaarden eventueel de dupe gaan zijn.
 
Het Matheusprincipe voor de zoveelste keer herhaald
 
Aan wie weinig heeft zal ontnomen worden. Voor elke km van een gewone bus of tram van De Lijn, leeg of vol, naar stelplaats of in dienst betaalt de Vlaamse overheid en dus de belastingbetaler 3,2€. Voor elke km van een busje met gehandicapten, dat volledig moet voldoen aan de speciale vereisten, lift enz, betaalt de Vlaamse overheid  0,6€. Voor een zoveel beperkter aanbod dan voor de gewone reiziger is de betoelaging 6 keer minder. In plaats van de verdelende rechtvaardigheid te laten werken voor wie veel heeft wordt ze toegepast op wie al weinig heeft: een belangrijp deel van bestaande dienstverlening aan gehandicapten en bejaarden wordt in het proefproject haar betoelaging ontnomen. Een eventuele algemene toepassing op alle diensten zou desastreus zijn. Als reden wordt aangebracht dat de huidige Diensten Aangepast Vervoer niet gelijk gespreid zijn over Vlaanderen en een ongelijk aanbod hebben. "Zo iets is onrechtvaardig" zei  Van Brempt met klem de 29ste juni op Ring-TV. De reeds onrechtvaardig verdeelde middelen moeten dus herverdeeld worden, de beperkt uitgebouwde dienstenn dienen een belangrijk gedeelte van hun activiteit aan effectieve kostprijs aan te bieden, de gehandicapte en bejaarde draait op voor de rekening en de aanwezige Taxi-bedrijven zijn de enige gegadigden.

Een proefproject waar financiering van de basisservice wegvalt is ongehoord
 
Het zal niet dikwijls gebeuren in een proefopzet dat omwille van een veralgemening van een dienstverlening de bestaande service wordt ingekrompen en geannuleerd omdat haar betoelaging wegvalt. Dat zou men niet eens in overweging nemen in vakbondsaangelegenheden of voor het gewone openbaar vervoer of elke andere experimentele opzet. Voor een delicaat en essentieel punt in het leven van gehandicapten en bejaarden, de mobiliteit, kan dit wel.
  
Aanvullend aangepast vervoer voor gehandicapten en bejaarden zal altijd nodig zijn

Met gans deze discussie mag men het essentiële niet vergeten: gehandicapten en bejaarden zullen altijd nood hebben aan een aanvullend aangepast vervoer: buiten de tijds- en km-beperkingen van het reguliere 'gehandicapten'vervoer, niet aan de haltes geraken, niet kunnen opstappen of overstappen, geen plaats kunnen nemen in een voertuig, aanvullende ondersteuning en begeleiding. De Lijn zal altijd een beperkt toegankelijk vervoeraanbod doen. Het 'restvervoer' dient door de overheid mee gedragen, ondermeer de Vlaamse, naast gemeentelijke en provinciale overheden en andere financiering. De betoelaging vanwege de Vlaamse overheid van de diensten Aangepast Vervoer is nu gemiddeld 37%, tegenover 83% voor het openbaar vervoer door De Lijn.
 
De oplossing is eenvoudig en helder
  
Van Brempt en mobiliteit is verantwoordelijk voor een zo toegankelijk mogelijk openbaar vervoer en een vervoersoplossing voor gehandicapten en bejaarden voorzover geen alternatieven aanwezig zijn in het bestaande openbaar vervoer. Het proefproject kadert daar in en heeft een wezenlijk potentieel in huis. Vervotte is verantwoordelijk voor aanvullend aangepast vervoer voorzover het vervoer betreft dat niet onder de algemene verantwoordelijkheid van mobiliteit valt en voor de service die voorspruit uit de handicap en de mindermobiliteit. Twee heldere principes waarvoor de Diensten Aangepast Vervoer al 25 jaar vragende partij zijn. Maar de beide ministers gunnen, wat dit dossier betreft, elkaar het licht in de ogen niet en willen niets op elkaar toegeven. En de diensten Aangepast Vervoer worden niet alleen met een kluitje in het riet gestuurd, de ministers en De Lijn duwen hen op een essentieel deel van activiteit kopje onder. Het OCMW Leopoldsburg heeft dan ook logisch beslist om, de eerste dag dat het hun proefproject van start ging, met een essentieel deel van haar activiteit te stoppen. Onder een slechter gesternte kon het proefproject Toegankelijk Vervoer niet starten.
  
Het terug instellen  van de betoelaging van Leopoldsburg als Dienst Aangepast Vervoer voor hun activiteit die niet onder Lijn valt (+ 10km, ook voor hun gewone mindermobiele gebruiker) kan het probleem onmiddellijk, volledig en voor een beperkt budget oplossen.
 
Jan Hertogen, socioloog