BuG 490 - Bericht uit het Gewisse - 25 april  2022

BuG 490 on-line           Print  Tablet  Smartphone (6p)

"Laat de zorgambassadeur een vergiftigd geschenk na en
wordt de HBO5-verpleegster gedegradeerd tot 'verpleeghulpje'?
Omdat binnen België deze 'devaluatie' niet mogelijk was
heeft de Belgische verpleeglobby haar visie doorgedrukt op
Europees niveau. Na decennia zal de volwaardige functie
HBO5-verpleegkunde een veredelde zorgkundige worden,
of hoe Vlaanderen het verpleegtekort definitief verankert"
CD&V Erkenning HBO5 als teamverpleegkundige?
BFHBOV: 'Teamverpleegkundige' geen autonoom beroep

Instroom verpleegkunde daalt met -10,3% in 2021/2022
tav 2020/2021:  -9,6% bij HBO5 en -10,9% bij Bachelor

40% van de huidige studenten en 48% van de 1stejaars
volgen HB05 verpleegkunde in 2021/2022


Aantal 18-jarigen zal de komende jaren stijgen, terwijl
aantrek verpleegkunde kan dalen oa omdat de concu-
rentie met andere studierichtingen zeker zal stijgen.

1. Bronnen en methodologie

Bronnen: Op basis van de officieel door de administraties opgemaakte cijfers van de inschrijvingen in de HBO5-verpleegkunde en verpleeg- en vroedkunde in de Vlaamse gemeenschap, kan het jaarlijkse overzicht opgemaakt worden van de evolutie in studentenaantallen tot het schooljaar 2021/2022 en dit in een tijdsreeks vanaf 1980.
Bachelors (Professionele Bachelors): Voor de bachelors wordt voortgegaan op 4 leerjaren en de studenten worden, omwille van de historische tijdslijn en de vergelijkbaarheid over deze 4 leerjaren verdeeld overeenkomstig de laatst gekende doorstromingsgegevens per leerjaar. Voor het 4de jaar worden de studenten genomen die voldoende punten hebben verzameld om in dit 4de jaar af te studeren.
Brugstudenten: De 'brugstudenten' die hun HBO5-kwalifciatie upgraden tot bachelor worden elk jaar in mindering gebracht omdat zij reeds de verpleegkwalificatie bezitten. Gezien hier de laatste jaren geen telling van gebeurt moet vanaf 2017/18 rekening gehouden worden met een afnemende beperkte dubbeltelling. Met het doorvoeren van de schrapping van HBO5 als toegang van het verpleegkundig beroep zal de brugopleding (terug) aan belang winnen en valt de dubbeltelling in feite weg.
VDAB: op eenvoudige vraag deelt de VDAB jaarlijks de studentenaantallen mee die als werkloze de dagopleidingen volgen.
Project 600: werkenden in de zorgsector die de kwalificatie verpleegkunde willen verwerven worden halftijds vrijgesteld om de verpleegstudies aan te vatten of te voleindigen. Voor het tweede jaar op rij worden de gevraagde cijfers, per gemeenschap, niveau en jaar na herhaaldelijke vraag niet meer bezorgd door Fe-Bi, het sociaal fonds voor de non-proftsectoren. Kan iemand de nodige stappen zetten om deze (noodzakelijke) overzichten te bezorgen, gezien de verhoogde budgetten en de openbaarheid van informatie mbt projecten die met overheidsgelden of door overheidsbeslissingen tot stand komen. Het moet ook toelaten om de 'zuivere instroom' van generatiestudenten te kunnen aflijnen, dwz de verpleegstudenten verminderd met de VDAB-studenten en het project 600 (opgezet in 2000 op voorstel van Walter Cornelis (LBC-NVK, nu ACV-Puls, en goedgekeurd door minister Vandenbroucke in 2000).

2. Evolutietabel aantalen en % verpleegstudenten naar niveau, onderscheiden naar reguliere studenten, VDAB-studenten en project 600 (*).

3. Visualisering evoluties verpleegstudenten in enkele grafieken

4. Reguliere/gewone verpleegstudenten, VDAB- en project 600 (werkende) studenten

5. Degradatie HBO5-verpleegkunde, een lang verhaal

Instroom in het beroep vanuit de VDAB en het project 600 is vooral terug te vinden bij de HBO5. Door deze toegang af te sluiten zal de impact vooral voelbaar zijn in het volwassenenonderwijs en wat Guy Tegenbos (DS) het zalmprincipe noemde, het terugklimmen naar boven voor wie het onderwijswatervalsysteem de kwalificatiemogelijkheden beknotte.

De decennialange aversie van de beroepsverenigingen verpleegkunde en de verpleeglobby's tav een beroepsgroep die momenteel nog altijd instaat voor 40% van de verpleegkundige zorg, heeft blijkbaar getriomfeerd, nadat in 1990 de champagne al werd gedronken omdat LBC-NVK, niet gemandateerd akkoord was met vervanging van de toenmalige HBO5 door een verpleegassistent. Walter Cornelis heeft daar toen een stokje voor kunnen steken.

Laten de vakbonden opnieuw van zich horen en behoeden ze aldus Vlaanderen voor een niet meer vermijden langdurig tekort aan verpleegkundigen. Evenzeer om de devaluatie en miskenning van 40% van het huidig verpleegkundig personeel te voorkomen. Kan men met een streep de opleiding die al vijftig jaar verpleegkundigen genereert naar de vuilbak verwijzen? Zal daarbij deze kwalitatieve ontwaarding voor hen financiële gevolgen hebben en zullen er inkomensverschillen komen tussen de oude HBO5 en de nieuwe gedevalueerde instroom. En zal de aantrek van het verpleegkundig beroep met inbegrip van het opbreken van de toegang voor HB05-studenten, ook voor bachelors, geen nekslag krijgen. Wat zal de impact zijn van de groeiende tekorten op de arbeidsmarkt en meerder  studierichtingen zich doorzetten en voor grotere 'concurrentie' zullen zorgen.

En zal, zoals voor de mijnen na WO2, immigratie een uitweg moeten bieden met grote wervingscampagnes in het buitenland.

Of zullen uiteindelijk de kledijcodes aangepast worden en moslima's zowel in opleiding als tewerkstelling in grotere mate ingeschakeld en toegelaten worden tot het maatschappelijke leven zoals in de grote meerderheid van de landen, waar religie geen voorwerp van discriminatie in het burgerleven meer vormt. Welke politieke partij zal zich hier sterk voor maken en zich meteen, in het vooruitzicht van de komende verkiezingen, versterken? Wie tranen plengt over huidige of toekomstige tekorten verpleeg- en zorgpersoneel moet eerst in de eigen  exclusie en in wezen racistische gedachtegang kijken.

Met vriendelijke groeten,

Jan Hertogen, socioloog
0487 335 552

Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een Re melden met opgave "Uitschrijven".