BuG 438 – Bericht uit het Gewisse – 18 december 2019

BuG 438 on-line                  Print  Tablet,  Smartphone (8p)

Vlaams Belang 27,3% -  Waar boeken zij hun winst?
Van 5,8% in 2014 naar 27,3% in de peiling HLN/VTM
is + 21,5%. N-VA verliest 10,5%. Ze zijn geen com-
municerende vaten meer, vanwaar de andere 11,0%?

Door extrapolatie van de uitslag Vlaams Belang van
2018-2019 naar 2019-Peiling 2019 in elke gemeente
kan elkeen op een gemeentekaartje aflezen wat deze
peiling betekent voor het % evolutie Vlaamse Belang.

Vlaams Belang begreep het op 26 mei 2019 al niet,
met deze peiling nog minder. In welke gemeenten is
het aan het gebeuren, w
ie laat zijn licht schijnen?

In dit bericht wordt naast de gemeentekaartjes ook
voor provincies, alle centrumsteden, kuststeden en
Brusselse rand een overzicht gegeven. Andere ge-
meenten kunnen aangevraagd langs
info@npdata.be

Een extrapolatie van de evolutie Vlaams Belang 2018-2019 naar de 27,3% uit de laatste peiling van HLN/VTM/Le Soir laat toe de evolutie in elke gemeente te simuleren, zowel het % Vlaams Belang stem als de groei van 26 mei 2019 naar de 27,3% van de peiling. We brengen zowel het % Vlaams Belangstemmers als het % niet-Vlaams-Belang-stemmers in beeld. We zien de stedelijke verdedigingsgordel tegen extreem-rechts, dank zij de migratie. Beide kaartjes zijn mekaars spiegelbeeld.

Update
25/12/2019: verfijning extrapolatie
Update 27/12/2019: Extrapolatie VB Limburgse gemeente
                                
Extrapolatie EvolutieVB Limburgse gemeente

1. % Vlaams Belang in Peiling 2019 per gemeente

Resultaten Vlaams Belang in elke gemeente voortgaande op de peiling HLN


Link naar interactieve gemeentekaart % Vlaams Belang Peiling HLN

Op het interactieve gemeentekaartje verschijnt bij aanklikken van een gemeente het percentage Vlaams Belang stemmen na extrapolatie van de groei 2018-2019 naar het resultaat in de peiling 2019-HLN toegepast op het effectieve resultaat van het Vlaams Belang in de gemeente in 2018 en 2019.

Van groen naar rood is een hoger resultaat voor het Vlaams Belang.

Resultaten niet-Vlaams Belang-stemmers in elke gemeente voortgaande op de peiling HLN


Link naar interactieve gemeentekaart % niet-Vlaams Belang Peiling HLN

In Vlaams Brabant spelen nog de factor De Block in 2014 en Theo Francken mee. Door de aanwezigheid van Theo Francken als provinciale kandidaat was er bij de bevolking een minder uitgesproken tendens om voor het Vlaams Belang te stemmen. Maar het zijn vooral de grotere steden en enkele centrumsteden, alsmede de Brusselse eerste rand waar Extreem-Rechts minder snel groeit en waar de migratie haar alsmaar grotere impact op het open Vlaanderen doet gelden en meer en meer het cement voor België is, zoals in Brussel en Wallonië.

2. % Evolutie Vlaams Belang 2019 en 2019-Peiling

Niet alleen het resultaat voor een partij, in deze het Vlaams Belang, maar ook de groei ervan, dwz het verschil in het behaalde % in 2019-Peiling en het effectieve resultaat op 26 mei 2019 geeft een inzicht in de regionale verdeling van deze groei en de factoren die hierop van invloed kunnen zijn, dwz de gemeentelijke of regionale kenmerken.

% Evolutie Vlaams Belangstemmer


Link naar interactieve gemeentekaart % Evolutie Vlaams Belang

Hiermee wordt een genuanceerder beeld gegeven van hoe het Vlaams Belang zich doorzet in enkele regio's en gemeenten. Vooral Haspengouw, de Limburgse Noorder-Kempen en de zuidelijke Antwerpse Kempen zijn hier, naast de streek rond Brakel en het diepe West-Vlaanderen, manifest(er) aanwezig.

% Evolutie Niet-Vlaams-Belang-stemmer


Link interactieve gemeentekaart % evolutie niet-Vlaams-Belang

Het is vooral de evolutie sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 die het Vlaams Belang opnieuw op de kaart gezet heeft, vooral dan in de landelijke regio's, minder in de steden. Het is de vraag of in deze extrapolaties, het Vlaams Belang wel een sterkere voet in huis krijgt in de steden, en of deze extrapolatie geen overschatting is wat de steden betreft. In dat geval, en voortgaande op een gemiddelde van 27,3%, zal de groei in de landelijke gebieden nog sterker zijn dan uit deze gelijklopende extrapolatie voor alle gemeenten blijkt.

3. Peiling is een gemiddelde, differentiatie naar gemeenten

Een peiling geeft de gemiddelde score en evolutie voor het Vlaams gewest.
Maar hoe verschillend is deze evolutie naar regio's en naar gemeenten? Een peiling resultaat is een gemiddelde, en het is duidelijk dat deze groei minder sterk is/zal zijn in de steden dan in de kleinere steden en landelijke gebieden. Waar Vlaams Belang in 2019 sterk(er) scoorde kan aangenomen worden dat deze groei zich doorgezet heeft en zo dit peilingsresultaat genereert. Dus een lagere groei van het Vlaamse Belang in stedelijke milieus wordt dan ook in deze simulatie doorgetrokken naar de peiling 2019. Het zelfde met de gemeenten en regio's waar het Vlaamse Belang meer dan elders groeide. Het is niet aannemelijk dat het Vlaams Belang, gezien het groeiend aantal inwoners met migratieachtergrond, opnieuw de steden zal 'veroveren'. Daar heeft men, dixit De Winter, de handdoek al in de ring geworpen.

Uitslagen Rechts Extreem-Rechts (N-VA+VB) en Evolutie
Vlaams gewest 2010 2014 2018 2019 2019P(*)
Rechts xtreem-Rechts 40,9% 38,4% 38,2% 44,1% 49,4%
N-VA 28,3% 32,6% 25,1% 25,5% 22,1%
Vlaams Belang 12,6% 5,8% 13,1% 18,7% 27,3%
Evolutie Vlaams Belang   -6,8% 7,3% 5,5% 8,6%
Evolutie N-VA   4,3% -7,5% 0,4% -3,4%
Cumul evolutie VB na 2014     7,3% 12,8% 21,5%
Cumul evolutie N-VA na 2004     -7,5% -7,1% -10,5%
Saldo evolutie zonder N-VA     -0,3% 5,7% 11,0%
(*) 2019P=Peiling HLN/VTM/Le Soir      

Vlaams Belang ging 21,5% vooruit tussen 2014 en de laatste peiling 2019. Hiervan kan 10,5% op rekening geschreven worden van de achteruitgang van N-VA. 11,0% komt dan van andere partijen. Tot 2018 was de stemverdeling/evolutie 'normaal', dwz N-VA en Vlaams Belang waren 'communicerende vaten', wat de ene won, verloor de andere. Na 2018 (Provincieraad) en 2019 stabiliseerde de N-VA met +0,4 maar ging het Vlaams Belang toch nog met 5,5% vooruit, vooral in de Denderstreek, Zuid-West-Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, de Antwerpse Kempen en Haspengouw, zeg maar de 'landelijke regio's', die, verrassend genoeg ook ambtenaren- en arbeidersregio's geworden zijn die vooralsnog weinig met migratie en de typische Vlaams Belang thema's te maken hadden.

4. De evolutie per provincie met extrapolatie tot peiling 2019/HLN

Voor de volledigheid nemen we ook de resultaten Vlaams Belang in 2012 (Provincie) mee.

% Stemmen Vlaams Belang 2010-Peiling 2019
  2.010 2.012 2.014 2.018 2.019 2019 Peiling
Vlaams gewest 12,6% 8,9% 5,8% 13,1% 18,7% 27,3%
Antwerpen 16,1% 10,9% 7,0% 14,2% 18,8% 26,0%
Vlaams-Brabant 10,7% 6,7% 4,4% 9,1% 13,5% 20,3%
West-Vlaanderen 9,1% 7,7% 4,7% 14,1% 20,4% 30,3%
Oost-Vlaanderen 12,3% 9,3% 6,2% 14,2% 20,1% 29,2%
Limburg 12,8% 9,1% 6,1% 12,3% 19,7% 31,3%

Wat progressie van Vlaams Belang betreft springt West-Vlaanderen er bovenuit, Limburg wordt met een kleine voorsprong de Vlaams Belang-provincie.

% Evolutie Stemmen Vlaams Belang 2010-Peiling 2019
  2010-2012 2012-2014 2014-2018 2018-2019 2019-Peiling Ev. 2014-2019-Pl.
Vlaams gewest -3,7% -3,1% 7,3% 5,6% 8,7% 21,5%
Antwerpen -5,2% -3,9% 7,2% 4,6% 7,2% 19,0%
Vlaams-Brabant -4,0% -2,3% 4,7% 4,4% 6,8% 15,9%
West-Vlaanderen -1,4% -3,0% 9,4% 6,3% 9,9% 25,5%
Oost-Vlaanderen -3,0% -3,1% 7,9% 5,9% 9,2% 23,0%
Limburg -3,7% -2,9% 6,2% 7,4% 11,6% 25,2%

Waar het Vlaams Belang gemiddeld tussen 2014 en de peiling 2019 met 21,5% vooruitging, is dat in West-Vlaanderen +25,5% en in Limburg +25,2%. Begrijpe wie kan.

5. Gedifferentieerde evolutie in centrumsteden, kust en Brusselse rand

De database van npdata.be over de verkiezingen laat toe om ook een evolutieschets te geven voor de centrumsteden, de kust en de Brusselse rand.

Centrumst., kust, Bruss. rand - % Stemmen Vlaams Belang
  2.012 2.014 2.018 2.019 2019 Peiling
Vlaams gewest 8,9% 5,8% 13,1% 18,7% 27,3%
Centrumsteden 9,4% 6,1% 12,1% 15,3% 20,3%
        Antwerpen 11,5% 7,6% 11,1% 14,1% 18,8%
        Gent 8,0% 5,3% 9,2% 11,7% 15,6%
        Aalst 12,0% 7,9% 20,1% 25,4% 33,7%
        Brugge 6,2% 4,5% 11,6% 16,1% 23,1%
        Genk 10,3% 6,4% 11,7% 16,0% 22,7%
        Hasselt 7,5% 4,3% 9,2% 14,1% 21,7%
        Kortrijk 6,5% 4,5% 14,6% 17,2% 21,2%
        Leuven 4,4% 2,9% 4,3% 6,9% 11,0%
        Mechelen 10,0% 6,1% 11,1% 14,4% 19,6%
        Oostende 8,8% 5,8% 15,7% 20,6% 28,3%
        Roeselare 9,6% 5,6% 17,1% 23,6% 33,6%
        Sint-Niklaas  12,9% 8,1% 18,1% 21,7% 27,3%
        Turnhout 12,2% 7,6% 20,0% 23,4% 28,8%
Kuststeden 7,7% 4,7% 14,0% 21,6% 33,4%
Brusselse Rand 5,9% 4,0% 8,7% 15,5% 26,1%


Voor elk wat wils, maar Leuven, de twee grotere steden en de Limburgse centrumsteden voorop geven de lijn en het perspectief aan. Centrumsteden in Oost- en West-Vlaanderen betalen mee de rekening van de 'nieuwe landelijkheid', die, zoals reeds uit vorige analyses van npdata.be gebleken is, gedetermineerd wordt door haar industrie-arbeiders, haar ambtenaren en vooral ook haar inwoners die van de sociale zekerheid leven zonder beschikbaar te zijn voor werk. Het zijn niet toevallig de regio's waar weinig inwoners met migratieachtergrond, weinig moslims, minder leefloners en een lagere criminaliteitsgraad vastgesteld wordt.

De evolutie van het % Vlaams Belangstemmers maakt dit alles nog duidelijker:

Centrumst., kust, Bruss. rand - % Evolutie Vlaams Belang
    2014-2018 2018-2019 2019-2019-P 2014-2019-P
Vlaams gewest   7,3% 5,6% 8,7% 21,5%
Centrumsteden   6,0% 3,2% 5,0% 14,2%
        Antwerpen   3,5% 3,0% 4,7% 11,2%
        Gent   3,9% 2,5% 3,9% 10,3%
        Aalst   12,3% 5,3% 8,3% 25,8%
        Brugge   7,1% 4,5% 7,0% 18,6%
        Genk   5,3% 4,3% 6,7% 16,3%
        Hasselt   4,8% 4,9% 7,6% 17,4%
        Kortrijk   10,2% 2,6% 4,0% 16,7%
        Leuven   1,4% 2,6% 4,1% 8,1%
        Mechelen   5,0% 3,3% 5,2% 13,6%
        Oostende   9,9% 4,9% 7,7% 22,5%
        Roeselare   11,5% 6,5% 10,1% 28,0%
        Sint-Niklaas    10,0% 3,6% 5,6% 19,2%
        Turnhout   12,4% 3,5% 5,4% 21,2%
Kuststeden   9,3% 7,6% 11,8% 28,7%
Brusselse Rand   4,8% 6,8% 10,6% 22,2%

Dat het vooral ook de oudere bevolking is die in deze snel verouderende regio's en vooral ook aan de kust het heft denkt in handen te nemen, blijkt ondermeer uit het totaal van de kustgemeenten. Ook de Brusselse rand geeft, meer dan aan de N-VA, ruimte voor het Vlaams Belang. Maar belangrijk is te zien dat in Antwerpen en Gent de groei van het Vlaams Belang maar de helft bedraagt van haar algemeen gemiddelde, waarin zij uiteraard meegeteld worden. Zonder de grotere en andere steden met een groeiend aantal stemgerechtigde inwoners met migratieachtergrond, was het pas echt een slachtveld met alleen maar vooral Oost- en West-Vlaamse verliezers. Ook de CD&V, zoals uit de recente voorzittersverkiezingen blijkt, deint mee op deze (extreem) rechtse refleks. Misschien kan Joachim Coens, tegen deze achtergrond, het tij in West- en Oost-Vlaanderen ten gronde doen keren.

6. Moet CD&V niet sterker komaf maken met haar historische  'welwillendheid' tav de collaboratie

Wordt het daarbij geen tijd dat de CD&V, als opvolger van de CVP meer dan vroeger afstand neemt van de vergiftiging van de 'Vlaamse geesten' door de medewerkers aan het nationaal-socialisme in WO2 en van de veroordeelde collaborateurs zonder schulderkenning of die zich niet bevrijd voelen. Is de extreem-rechtse opstoot in West- en Oost-Vlaanderen geen late revanche die deze 'Vlamingen' nog altijd denken te moeten nemen voor de vermeende miskenning van Vlaamse rechten. Voortgaande op een gemeentekaartje met de woonplaats van waaruit meer dan 1.400 inwoners van het Vlaams gewest gevangene waren van Breendonk was de verzetsactiviteit in de regio's waar nu het Vlaams Belang, meer dan elders, groeit, misschien een (klein) teken aan de wand. 766 'Vlamingen' overleefden hun gevangenschap en hun deportatie naar de gevangenis en concentratiekampen in Duitsland niet. In % op de bevolking worden eerst de gevangenen, en daarna degenen die hun gevangenneming niet overleefden uitgezet op een gemeentekaartje.

Breendonkgevangenen per 10.000 inwoners
Breendonkoverledenen per 10.000 inwoners.

7. De 'Nieuwe Landelijkheid": trigger voor extreem-rechts stemgedrag

De diepgaande analyse van de groei van het Vlaams Belang en de kenmerken van de gemeenten waar deze groei, meer dan elders plaats greep, is een goede richtingwijzer om na te gaan waar het Vlaams Belang z'n extreme resultaten haalt. Na een verkiezing worden de vastgestelde tendenzen een tijdje doorgezet, dat is toch wat de echte specialisten concluderen. Dat bleek uit de vorige peiling. Maar zet dit zich ook door op een termijn van zes maanden? Zeker omdat, na de regeringsvorming in Vlaanderen, van het Vlaams Belang niet veel meer gehoord werd, en dat er ook geen echte Vlaams Belang-thema's rond migratie, asiel, terrorisme in het nieuws gekomen zijn. Of maken de kindjes van IS-strijdsters het verschil? Of heeft het te maken met wat wij aanduiden als "de nieuwe landelijkheid", waar extreem-rechts, sterken dan elders politieke steun vindt. maakt. We zetten haar kenmerken, zoals in diverse voorgaande BuG-berichten is geanalyseerd, even op een rijtje:

- traditionele landbouwstreken, waar enkele eeuwen geleden de armoede hele bevolkingsgroepen naar Amerika en Wallonië heeft doen verhuizen: de Kempen, Oost- en West-Vlaanderen, Haspengouw.
- gebieden met de laagste criminaliteitsgraad, het laagste aantal leefloners, laagste werkloosheid
- regio's waar de laatste decennia geen migratie van enige omvang heeft plaatsgevonden en waar recent, door binnenlandse verhuis
de ontvolking van vooral landelijke gemeenten tegengaan en in de vrijkomende woningen een onderkomen en een beter toekomstperspectief vinden. Het betreft dan vooral Belgen met migratieachtergrond die al decennia in België verblijven. Het gaat dus om 'witte' gemeenten met een verouderende bevolking, een laag natuurlijk saldo, waar immigratie (vanuit het buitenland) nooit een punt geweest was of is.
- als deze verhuis dan vooral bestaat uit inwoners met sub-Saharaanse migratieachtergrond ('zwarten') worden soms alle koloniale denkbeelden geactiveerd om, zoals in de Denderstreek, racisme en discriminatie als politieke wapens in stelling te brengen.
- regio's met het hoogste aantal gebruikers van het vangnet van alle sociale zekerheidssystemen die mensen ontrekken aan de arbeidsmarkt of die hen vrijstellen van werk. Dit zowel vanuit de RVA, de pensioenen (oudere bevolking), het RIZIV (ziekte en invaliditeit).
- regio's met het hoogste aantal ambtenaren van alle slag of soort, maar vooral het lagere niveau (A en B), waar de ambtenarenjobs familiaal zijn doorgegeven en waar een vorm van 'Brusselhaat' is tot stand gekomen zonder echt kennis te hebben of te nemen van Brussel.
- regio's met de hoogste arbeiderspoluaties, de werkenden die hun inkomen verwerven in de secundaire sectoren maar in de landelijke gebieden zijn gaan wonen.
- regio's waar, zoals in West-Vlaanderen het hoogste % Roemeense en Poolse inwijkelingen wonen, allicht om mede de goedkope arbeidskrachten en (schijn)zelfstandigen te leveren die maken dat West-Vlaanderen, behoudens de gemeenten rond Brugge,
op Limburg na de provincie is met het laagste gemiddelde inkomen per inwoner. En dat is niet omdat er velen in Frans-Vlaanderen werken, maar allicht omdat in West-Vlaanderen, de beste fiscale adviseurs wonen. Voor het gemeentekaartje,zie
Belastbaar inkomen per Inwoners - 2016
- regio's waar het middenveld en de traditionele socio-culturele verenigingen het sterkst staan en mede een factor geworden zijn van socio-cultureel-identitair denken.

8. Wanneer gaan de 'gesubsidieerde verenigingen' (zie
BuG 436)  en de op het vermogen van de christelijke zuil uitgebouwde economische machten eens van zich laten horen?

Elk van bovenstaande elementen/vaststellingen zijn hoofdbrekers. Globaal komt West-Vlaanderen hier naar voor als de provincie die, in vergelijking met het verleden door de groei van het Vlaams-Belang, het sterkst de oriëntatie op extreem-rechts voor Vlaanderen bepaalt. En dit niet omwille van een hoger armoede(risico) of 'grootstedelijke problematiek', maar door de imaginaire en opgeklopte denkbeelden die men er over heeft.

Is het de bange witte Vlaamse man die, zoals Willem Vermandere zingt, niet alleen het het Noorden kwijt is, en er zich toch aan wil spiegelen. Wie helpt hem en staat hem bij? Misschien het middenveld en de socio-culturele verenigingen die hierin hun tweede adem en het perspectief kunnen weervinden om hun subsidies waard te zijn.

9. En nu vooruit

Is het de bange witte Vlaamse man die, zoals Willem Vermandere zingt, niet alleen het het Noorden kwijt is, en er zich toch aan wil spiegelen. Wie helpt hem en staat hem bij? Misschien het middenveld en de socio-culturele verenigingen die hierin hun tweede adem en het perspectief kunnen weervinden om hun subsidies waard te zijn.

Of is de impact van het nageslacht van de ten onrechte gefrustreerde collaboratie nog altijd groeiend? Heeft Vlaanderen de omslag gemist zoals in Duitsland om 40 jaar na de nederlaag van het nationaal-socialisme dit als een 'bevrijding' te zien. Voelt de naoorlogse collaboratiegeneratie zich nog altijd miskend en nog niet bevrijdt, en lopen ze nog altijd de verloren dromen van hun voorouders achterna. Wordt het 'Vlaamse schild' nu, zonder enige grond en gebaseerd op illusies opgenomen tegen een toekomstige 'migratie', terwijl de in Vlaanderen levende inwoners met migratieachtergrond de steden, en nu ook het platteland van de ontvolking en het verval gered hebben? Welke politieker, denktank of professor heeft eindelijk de moed om dit in alle duidelijkheid te stellen. Mogen het Vlaams Belang en de N-VA in haar spoor het volk verder dom houden en in een straatje zonder einde sturen? En waar blijft het gesubsidieerde middenveld vooral dan gericht op de ouderen, Okra, S-Plus, Vief en NEOS voorop om eindelijk eens grote kuis te houden in de misleiding van haar doelpubliek of waarin deze zelf een beslissende factor geworden zijn, de verrechtsing van de samenleving en de politieke keuzes zoals ze nu blijken. En nu vooruit, zou Cardijn zeggen.

Jan Hertogen, socioloog