BuG 403 – Bericht uit het Gewisse – 5 oktober 2018
   
BuG 403 on-line                                     Printversie (9p)

Sociale gemeente 2018 Vlaams gewest, Eindrangschikking:
Brugge voor Genk, Mol, Edegem, Koksijde en Mechelen

Rangschikking gemeenten per provincie met korte bespreking
voortgaande op Sociale Gemeente 2018 - Eindrangschikking en
met scores per uitgangspunt en tussenrangschikkingen in
 tabel Sociale Gemeente 2018 - Detail en -Tussenrangschikking

01/10/2018 - Uitdagingen         
02/10/2018 - Realisaties          
03/10/2018 - Participatie           
04/10/2018 - Evaluatie              
05/10/2018 - Tevredenheid       
05/10/2018 - Totaal resultaat    

Score Tevredenheid in opgaande zin

Koksijde eindigt tweede op het vlak van Evaluatie en 1ste wat Tevredenheid betreft. Met een redelijke Uitdaging en goede score voor realisatie zorgt dit voor een 5de plaats in de iendrangschikkig. Andere gemeenten verzilveren hun residentieel karakter en ook hun beleid dat tot tevredenheid of minstens 20 verschillende parameters geleid heeft. Door de differentiatie in scores is ook duidelijk dat Evaluatie en kritisch oordeel te onderscheiden is van Tevredenheid over aanwezigheid van goed of dienst in al of niet voldoende mate.

Score Tevredenheid in neergaande rangschikking

Zoals voor de Evaluatie, ook hier enkele verrassende gemeenten met de laagste score op tevredenheid. Oost-Vlaanderen is in dit overzicht van dertig gemeenten met 9 gemeenten aanwezig, merkwaardig. Om echt de gemeenten te kennen met de meest kritische burgers  kunnen de scores voor Evaluatie en Tevredenheid samen genomen worden. Dat geeft dan volgend overzicht van 30 gemeenten waarvan we de kiesuitslag zeker van naderbij zullen bekijken.:Zeker ook hoe Linter in deze lijst terecht komt.

Eindrangschikking, met deelscore op de 5 invalshoeken:

Genk en Mechelen doen het uitstekend als centrumsteden, naast Mol en Edegem die als 'kleinere' gemeenten in de top vijf komen, hetgeen aangeeft dat de parameters en hun gewicht toch voor een zeker evenwicht gezorgd hebben.. Koksijde is omwille van de uitstekende evaluatie en tevredenheid van de burgers de gemeente met de 'gelukkigste' burgers. Overpelt en Kalmthout staan toch verrassend op de 8ste en 9de plaats en Leuven en Hasselt sluiten, tot hun tevredenheid allicht, de top tien af. Maar Brugge die scone is in deze ranking de beste. Tot spijt van wie het (Landuyt) benijdt.

De Uitdaging (40 parameters) wegen relatief zwaar door in de eindrangschikking. Enkel gemeenten die uitdrukkelijk goede punten kunnen voorleggen in Realisatie en Participatie houden in de rangschikking de kop boven water, als zij tenminste niet (volledig) onderuit gaan wat Evaluatie en Tevredenheid van de burgers betreft. Brugge is met een beperkte(re) uitdaging en grote tevredenheid en Evaluatie het best geplaatst voor een topscore.

In de tabel kunnen de scores voor elke gemeente nagegaan worden, zowel de deelscores per invalshoek als de totaalscores. Ook kunnen de gemeenten per invalshoek gerangschikt worden in opgaande of neergaande zin, en ook voor elk van de 142 parameters. Wie twijfels heeft bij bepaalde scores, of denkt een correctie te kunnen doen, of voor een gemeente een korte samenvatting wil krijgen, kan dit altijd melden aan info@npdata.be.
 
Alle gemeenten werden per invalshoek en met de totaalscore ook uitgezet op gemeentekaartjes. De scores zijn hier te begrijpen van groen tot rood in de rangschikking, dus van 1 tot 308. Tot onze verwondering en soms tot ontsteltenis nemen we kennis van de erg slechte scores in Oost-Vlaanderen en andere specifieke regio's, zoals de oostelijke rand rond Leuven, en het Zuid-Westen van van West-Vlaanderen. Kijk even mee.

Eindrangschikking Sociale gemeente 2018 - Rang van groen naar rood, 1-308

Voor het interactief kaartje, op het beeld klikken. Als je dan op de gemeente klikt verschijnt de rang in een apart kadertje. Langs + kan het kaartje vergroot.

Voor de detailscores van elke gemeent en de tussenscores na elke invalshoedk de tabel, alsmede de score op elke parameter: Sociale Gemeente 2018 - 5. Tevredenheid
 
Methodologische toelichting

Welke gemeente staat voor de grootste (sociale) uitdagingen, legt de beste realisaties voor, heeft de grootste participatie van de burgers, wordt het best door hen geëvalueerd en waar is men het meest tevreden? Samengenomen kan men het misschien de meest sociale gemeente noemen, waar dus enerzijds mensen met grote sociale behoeften verkiezen te wonen (de uitdagingen) en waar anderzijds een beleid gevoerd wordt dat hier de betere realisaties kan voorleggen en waar burgers op diverse wijzen aan het beleid en het leven in de gemeente participeren. Tenslotte geeft de kwalitatief hoogstaande wetenschappelijke survey van de Vlaamse regering de nodige elementen voor een evaluatie van het gemeentelijk beleid en voor de mate van tevredenheid over het leven in de gemeente, hetgeen uiteraard ruimer is dan beleid en van diverse andere (omgevings)factoren afhankelijk is. Samengevoegd geven deze 144 parameters een indicatie van (sociale) gemeente 2018.

Door deze invalshoeken naast mekaar te zetten, met telkens een eigen score en een totaalscore ontstaat een groter evenwicht in de beoordeling en rangschikking dan nu door de meeste media gebruikt wordt. Zulk een opzet is per definitie onvolledig en altijd stof voor discussie.  Maar door alle gebruikte parameters, er zijn er 144, duidelijk aan te geven en te omschrijven ziet men meteen waar het resultaat op slaat en waar het voor staat.

1. Voor elke parameter/meetstok worden de gemeenten gerangschikt van hoogste score/waarde tot de laagste. De rangschikking van gemeenten van 1 tot 308 is meteen de waarde die voor de deel- en totaalberekening meegenomen wordt. Een gemeente die voor alle parameters op de 1ste plaats eindigt heeft de totaalscore 144x1=144, een gemeente die overal op de laatste plaats eindigt 144x308=44.352. De eindscores van alle gemeenten liggen dus ergens tussen deze begin en eindwaarde.

2. Om de rangorde van een gemeente op een parameter te berekenen wordt voortgegaan op de laatst gekende gegevens, en dit telkens omgerekend in een % op de bevolking of het relevante basisaantal (ouderen bv, of de bevolking op arbeidsleeftijd, enz.). Voor de gegevens wordt het jaartal van gegevensverzameling en de bron aangegeven.

3. Voor een aantal parameters is voortgegaan op de driejaarlijkse survey die door de Vlaamse overheid nog recent is uitgevoerd. Voor de opmaak van de rangschikking is de antwoordmogelijkheid 'neutraal' bij de niet-antwoorders en geen menig geplaatst. Het % van een gemeente wordt dus berekend op het aantal ja en nee, dwz de dichotome antwoorden. Ben je tevreden over het wonen in je gemeente had 5 antwoordmogelijkheden: geen mening, geen antwoord, onjuist, neutraal, juist. 'Neutraal' is volgens ons 'geen mening' en wordt bij deze groep gevoegd. Meer in het algemeen is een opinie of standpunt geen 'gradueel' gegeven en kan in feite niet op een schaal uitgezet, zoals in nogal wat onderzoeken toch gebeurt. Grote wijzigingen in de rangorde van gemeenten heeft dit niet tot gevolg maar het maakt deze toch exacter.

4. Voor sommige parameters is enkel de aanwezigheid of de afwezigheid het rangschikkingscriterium, bv het al of niet aanwezig zijn van een Cyriel Verschaevestraat of de erkenning als Fairtrade gemeente, of een gemeente met een Uit Pas. Voorzover de datum bekend is van toetreding, bv als Fairtraidegemeente, wordt op deze basis een rangschikking opgemaakt. Gemeenten zonder Fairtraidecontract krijgen allen de score 308. Gemeenten met een Femma of VIVA-SWV afdeling (Christelijke en Socialistische vrouwenbeweging) krijgen allen de score 1, de andere gemeenten de score 151, dwz het aantal Femma-gemeenten+1. Door het hoge aantal parameters wordt een specifieke score op 1 parameter verdund tot 1/144ste, en zal dit nooit de eindrangschikking ten gronde beïnvloeden.

5. Alle gegevens zijn te exploreren in een exceltabel, dwz men kan voor elke parameter alle gemeenten zelf rangschikken door een klik op de kolomhoofding en de aanduiding op- of neergaand. In de bespreking gaan we niet verder in op de deelscores per parameter, alhoewel dit erg interessant is, bv voor het aantal inwoners met migratieachtergrond uit de oude Belgische kolonies.

6. Men kan ook een gemeente selecteren langs de kolomtitel en dan op de horizontale lijn nagaan welke de rangschikking is op elk van de 42 paramaters, en hoe de gemeente dan komt aan de totaalscore, die dan gedeeld wordt door het aantal parameters om de gemiddelde score te berekenen, die als basis dient voor de rangschikking op de invalshoek Uitdagingen.

7. Zoals aangekondigd worden gedurende vijf dagen de gemeenten volgens elk uitgangspunt gerangschikt, te beginnen met de Uitdagingen. De tweede dag volgens de Realisaties en de voorlopige rangschikking na twee uitgangspunten. De 3de dag volgens de Participatie van de burger, met opnieuw de voorlopige rangschikking; de 4de dag volgens de Evaluatie door de burger met de rangschikking na 4 invalshoeken en de vijfde dag, vrijdag 5 oktober, volgens de Tevredenheid van de burgers in de gemeente samen met de eindrangschikking voor alle 144 parameters.

5de invalshoek: Tevredenheid - 20 parameters

De vragen in de survey zijn punctueel en hard, de antwoorden en positionering van de bevolking evenzeer. Ook het kritisch potentieel van een bevolking behoort tot het sociale amalgaam, en legt mee het gewicht op de rangschikking van gemeenten in deze opzet van sociale gemeente. De vraagstelling naar tevredenheid in de survey is hier samengebracht onder de noemer Tevredenheid en omvat 20 parameters. Tevredenheid heeft een meer 'emotionele' dimensie en neemt ook de context mee die gemeenten aan hun inwoners toe bieden en die zelf onderdeel is van ruimere contexten.
 

1. Rangschikking gemeenten volgens % met verhuisintentie
2. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over de buurt
3. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over contacten met de buurt
4. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over culturele voorzieningen in gemeente
5. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over gemeente
6. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over groenvoorziening in de gemeente
7. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over huisvuilvoorziening
8. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid geschikte plekken voor de jeugd
9. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over speelvoorzieningen voor de kinderen
10. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over speelvoorzieningen voor peuters en kleuters
11. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over de loketvoorzieningen
12. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over de recreatievoorzieningen
13. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over sportvoorieningen
14. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over ouderenvoorzieningen
15. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over voldoende restaurants
16. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over voldoende uitgangsgelegenheden
17. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over winkelvoorzieningen
18. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over graag wonen in de gemeente
19. Rangschikking gemeenten volgens % tevredenheid over jongerenvoorzieningen
20. Rangschikking gemeenten met voldoende ouderenactiviteiten.

Voor het overzicht van de 30 gemeenten aan de top van de rangschikking en onderaan de rangschikking, zie hierboven.

Rangschikkingen per provincie

Telkens worden de eerste 20 gemeenten uit de eindrangschikking gegeven.

1. Provincie Antwerpen

De uitblinker, 9 gemeenten in de top 20, 20 gemeenten in de top 50, dat zal niemand anders hen nadoen. Heeft ondermeer te maken met de oudere bevolking, migratie in de grensgemeenten, het residentieel karakter van nogal wat gemeenten en gemeenten die goed bij kas zijn, de groene omgeving, de Kempen, en toch ook wel de tevredenheid van de burgers. Zelfs Antwerpen, vooral om haar enorme uitdagingen en de keuze van nogal wat sociaal behoeftigen voor 't stad komt in de eindafrekening op de 39ste plaats. Dat een gemeente als Edegem juist de top drie mist mag verwondering wekken, of is het ondermeer het restant van de stevige structuur en het weren van de grootstadinvloeden die nog altijd voor een groot krediet zorgen? De N-VA in Edegem heeft er wel bij kunnen varen, of is alles op rekening te schrijven van het N-VA-beleid? Voor elke gemeente is het interessant de bestuurlijke samenstelling na te gaan. Maar die oefening laten we over aan de lezers. En die maakt npdata zelf wel, na de verkiezingen.
 

  
Puurs staat op plaats 56. Met een beperkte uitdaging scoren ze redelijk in de andere invalshoeken, maar de aanwezigheid van een Cyriel Verschaevestraat laat hen uit de top 50 zakken. Volgend jaar beter?

2. Provincie Limburg

Twee gemeenten in de top 10, met Genk toch als belangrijke uitschieter, met een zeer gelijkmatige score op Uitdaging, Realisatie en Participatie. een gemiddelde op Evaluatie en binnen het eerste 1/3 van de Vlaamse gemeenten wat tevredenheid betreft, een uitmuntend resultaat. Ook Overpelt, een van de weinige gemeenten die met de fusie tot Pelt kiest voor de toekomst die in Overpelt, gezien haar ranking, al goed begonnen is. Ook drie andere fusiegemeenten doen het goed, Hamont-Achel, Hechtel-Eksel en Meeuwen-Gruitrode. Limburg staat met bijna de helft van haar gemeenten in de top 100, dat is binnen de eerste 1/3 van de 308 Vlaamse gemeenten.
 

3. Provincie Oost-Vlaanderen
 

Oost-Vlaanderen doet het in de totaalscores niet al te best, zoals al bleek uit het gemeentekaartje hierboven, en dan vooral aan de grenskant met Frankrijk en de Zuid-Oostflank tav Brussel. Maar dat doet niets af aan de plaats van de centrumsteden Gent en Sint-Niklaas binnen de top 20. Alles samen is het maar een magere oogst van 7 Oost-Vlaamse gemeenten bij de eerste vijftig in het Vlaams gewest. Enkele residentiele gemeenten geven wel tevreden burgers met een slechte score voor realisatie en participatie en een beperkte uitdaging, zoals Sin-Martens-Latem, toch de gemeente met het hoogste gemiddelde inkomen voor belastingen per inwoner. Wetteren, Beveren en Eeklo doen het binnen Oost-Vlaanderen dan wel, niet slecht.

4. Provincie Vlaams-Brabant

Raar maar waar, Vlaams Brabant komt maar erg beperkt voor in de kop van de ranking van Sociale gemeenten 2018. 8 gemeenten in de top honderd, buiten Leuven is het enkel Tervuren dat opvallend scoort, vooral dan omwille van een positieve evaluatie door de burger. In Leuven is de uitdaging groot, maar hun rang wat realisatie en participatie betreft compenseert de lagere maar toch nog meer dan gemiddeld goede evaluatie en tevredenheid.

Waar staan Lubbeek en Holsbeek, moet men zelf maar nagaan in de tabel Sociale Gemeente 2018 - Eindrangschikking, alhoewel, Lubbeek eindigt (of strandt) op de 229ste plaats, Holsbeek op de 252ste plaats, vooral omwille van de mindere evaluatie en ontevredenheid van de burgers over diverse aspecten van het plaatselijk beleid, ook al is de uitdaging bij de laagste van het Vlaamse gewest, en de participatie, in tegenstelling tot de realisatie, goed. Het samengaan van beperkte uitdaging met gemiddelde realisatie en goede participatie gaat toch samen met een grote ontevredenheid, die allicht meer de nationale perceptiethema's dan de lokale werkelijkheid weerspiegelt. Als dat maar geen potten breekt op het lokale vlak, alhoewel daar minder migratie aanwezig is om de identitaire, nationalistische beeldvorming te bufferen.
  

5. Provincie West-Vlaanderen

West-Vlaanderen heeft 22 gemeenten bij de top 100, waarvan er hieronder 20 worden afgedrukt. Brugge staan eenzaam aan kop in West-Vlaanderen met Koksijde als een verrassende 2de, ondermeer door haar realisaties en uitmuntende appreciatie door de burgers. Kustgemeenten zijn manifest aanwezig met na Koksijde Bredene dat een zeer gelijkmatige score heeft en als 15de eindigt in de nationale rangorde, na Kortrijk, dat, ook al is er nog een Cyriel Verschaevestraat, als centrumstad een goede score haalt.
 

Tabellen

Eindrangschikking met resultaten per invalshoek en het detail voor alle parameters, en de parameters in kleine tabelletjes als aparte blz in de exceltabel, zie tabel Sociale Gemeente 2018 - Eindrangschikking. Een meer volledige tabel, met ook de scores per uitgangspunt en de tussenrangschikkingen in tabel Sociale Gemeente 2018 - Detail en -Tussenrangschikking

Voor de gegevens en bespreking, zie de berichten van de voorbije week:

01/10/2018 - Uitdagingen         
02/10/2018 - Realisaties          
03/10/2018 - Participatie           
04/10/2018 - Evaluatie              
05/10/2018 - Tevredenheid       
05/10/2018 - Totaal resultaat    

Korte samenvatting per gemeente

Wie een korte samenvatting van de resultaten van z'n gemeente wil, kan deze opvragen bij info@npdata.be

Jan Hertogen, socioloog