BuG 580- Bericht uit het Gewisse - 23 oktober 2025

BuG 580 on-line               Print  Tablet  Smartphone (p)

Lees ook excellente verwerking van het
bericht op De Wereld Morgen, 24/10/2025

"De welvaartstaat redden, door ze af te breken?"
Hendrik Vos (UGent) DS 21/10/2025 aan De Wever

De 'staat van de welvaartstaat' in België is OK en
niet zorgwekkend vergeleken met EU-landen en UK
Zie de inleidingen van deze vijfjaarlijkse conferentie
(6/7-10-2025) die gisteren werden gepubliceerd:
 Programma, Tijdslijn sociale uitgaven in alle landen

Uit de inleiding van professor Jozef Pacolet (HIVA), sedert 1985 initiatienemer van deze vijfjaarlijkse conferentie, uniek in Europa:  'De staat van de welvaartstaat'

In 2023 35 mia € derving sociale zekerheidsgeld
Het detail en de oproep: www.voorwathoortwat.net

1. De Staat van de welvaartstaat

Wel zorgwekkend is dat media en beleidsvoerders volledig afwezig waren op deze om de vijf jaar georganiseerde conferentie met de beste experten uit de universitaire wereld voor elk EU-land. En de Belgische experten mbt welvaart in een internationaal perspectief werden niet uitgenodigd in Terzake of de Afspraak, en niet geïnterviewd in de kranten. Wel in de media Bart De Wever met z'n knullige toespraak over 'welvaart', alsof dit een realisatie was van de overheid, gefinancierd door de 'economie' en de ondernemingen. Een donderpreek om eerstejaars de stuipen op het lijf te jagen en de begrotingsbesprekingen al in te leiden. Hendrik Vos, ook uit de UGent vatte het goed samen: "De welvaartstaat redden door ze af te breken?".
De teksten met de powerpoints van alle deelnemers aan de conferentie zijn langs de linken hierboven te exploreren. Ook deze van de voorzitster van beweging.net, Julie Hendrickx Devos (in het Nederlands).

2. Arbeidersbewegingen: financierders en behoeders van de sociale zekerheid

De inkorting van de duur van de werkloosheidsuitkering, de ondergraving van de ziekteverzekering en de vermindering van de bestaanszekerheid, ondermeer door uitsluiting van erkende vluchtelingen, is de échte afbraak van de welvaart en is in feite diefstal van wat de werknemers zelf hebben opgebouwd langs hun spaarkassen en onderlinge bijstand, wat na WO2 in de sociale zekerheid werd vastgelegd. Voor de financiering van de sociale zekerheid werd, naast de eigen bijdrage van de werknemer ook een gedeelte van de vrucht van de arbeid als 'werkgeversbijdrage' betitelt. Naast de winst en kapitaalvorming is deze 'werkgeversbijdrage' ook een beslag op de meerwaarde die door de arbeid wordt voortgebracht.

3. In 2023 werd 35 mia € aan de sociale zekerheid onttrokken

Hoeveel mia € wordt jaarlijks aan de sociale zekerheid onttrokken door de ondernemingen?  Dat gebeurt op twee manieren: als vermindering van de werkgeversbijdragen aan de sociale zekerheid en als loonsubsidiering zonder dat er gewaarborgde en controleerbare bijkomende tewerkstelling tegenover staat. Laatste berekening en update: 35 mia € voor 2023.

Nagegaan wordt welke voordelen in cash werkgevers krijgen, met het grootst mogelijke detail, door allerhande maatregelen die zowel hun bijdragen als de rechtstreekse loonsubsidiering verminderen zonder dat er gewaarborgde en gecontroleerde tewerkstelling tegenover staat. Hierbij wordt dus geen rekening gehouden met 'vervangende financiering' die uit andere bronnen moet komen. Ze betekenen hoe dan ook geen vermindering van het cash voordeel dat werkgevers en ondernemingen krijgen. Volgens de recentste berekening bedraagt ze enkel voor 2023 in totaal 35 mia €.

Als men dan ziet wat een 'cirque' er gemaakt wordt van de 10 mia besparingen, dan nog gespreid over vier jaar, krijgt meteen een idee van het bedrog, de misleiding en de bescherming van het vermogen en de winsten van de ondernemingen. De beroving van de sociale zekerheid van 35 mia euro in 2023, minstens 42 mia euro in 2025 is een medebepalend element van het kader waarbinnen de huidige begrotingsbesprekingen dienen gevoerd. Hoe is dit zover kunnen komen en hoe is dit te begrijpen? Enkele sporen:

1. Vermindering van de werkgeversbijdragen (37,4% in de zestiger jaren, 25% vanaf de tax-shift, los van alle andere verminderingen waar niets tegenover staat) is diefstal van de vrucht van de arbeid door de werkgevers en ondernemingen.
Zijn vermindering van werkgeversbijdragen een compensatie en neutralisering van de indexverhogingen, ten koste van de sociale- en bestaanszekerheid?
2. Verregaande vervalsing van de loonkostvergelijking met de omliggende landen, die de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven tweejaarlijks opmaakt - en die volledig in ons schema verwerkt wordt - omdat deze lastenverminderingen, oa de tax-shift, bij wet, niet in rekening mogen gebracht worden, enkel de 'loonsubsidiering' wordt in rekening gebracht.
3. Het tekort op de begroting bedroeg 4,4% of 26,7 mia euro in 2023. Niet de uitkeringstrekkers, leefloners, gezondheids- en welzijnszorg, cultuur of armoedebestrijding en ouderenzorg waren verantwoordelijk voor het toenmalig en huidig of toekomstig tekort, maar de transferten van 35 mia euro vanuit de sociale zekerheid naar de werkgevers, de ondernemingen en hun winsten, waar noch de werknemers (als vrucht van arbeid) noch de overheid wat over te zeggen hebben.
4. Enkel de sociale maribel (dotaties vanuit de sociale zekerheid als equivalent van de bijdrageverminderingen voor de profit) staat garant voor controleerbare bijkomende tewerkstelling, alhoewel bij toekenning van de 'equivalente' sociale maribel aan de tax-shift slechts 1/3 van het 'voordeel' wordt toegekend dat de profitsectoren cash besparen en transfereren naar winst en verhoogde uitkering aan de aandeelhouders. Wanneer komt de non-profit en de 'witte woede' nog eens op voor een gelijke behandeling. Nu geven ze in feite een krediet van 801 mio euro aan de sociale zekerheid (zie tabel hieronder) die wél tewerkstelling had kunnen creëren.

4. Wie maakt eens de rekening van de sociale zekerheid?

Welke economen en andere wetenschappers, Maarten Gerard (ACV) en Bert Engelaar (ABVV) en hun denktank Minerva olv Mathias Somers en topmensen uit de sociale zekerheid en Wim Moesen - die we konden ontmoeten op de tweedaagse conferentie De staat van de Welvaartstaat - maken er werk van een update voor 2024 van alle bedragen die aan de sociale zekerheid onttrokken worden door vrijstelling van betaling of die, zonder garantie op bijkomende tewerkstelling, als bijdragevermindering of betoelaging met sociale zekerheidsmiddelen worden betaald.

Wij nodigen hen alleszins uit om onze update voor 2023 eens onder ogen te nemen, kritisch na te gaan en aan te vullen. Op 18/10/2025 is de website www.voorwathoortwat.net actief geworden die daarvoor dienstig kan zijn.

Wat staat tegenover deze 35 mia onttrekking aan de sociale zekerheid? Dat is het échte begrotingskader waarbinnen dient nagegaan hoeveel er kan en moet 'geactiveerd' van deze 35 miljard, voor bijkomende tewerkstelling en de verhoging van de inkomsten van de sociale zekerheid.

5. De voorzet: een update van de raid op de sociale zekerheid anno 2023

Hieronder de voorzet met een oplijsting van de 'plundering' van de rechtmatige sociale zekerheid die de werkende bevolking zou toekomen indien er geen vermindering van werkgeversbijdragen of andere onttrekking van haar middelen zouden zijn.

Als het totaal gemaakt wordt van wat uit de sociale zekerheid verdwijnt ten behoeve van de ondernemingen tussen 2016 en 2024 gecumuleerd (210 mia euro), dan is dit gelijk aan 1/3  van de totale schuld, en meteen ook van het bruto-nationaal product, gezien de schuld in 2024 10,4% bedraagt van het BNP.
Deze 'cadeaus' aan de werkgevers zijn daartoe niet beperkt want er wordt nog geen rekening gehouden met belastingsvoordelen, infrastructuur, energiesubsidies enz. Dat is een andere maar dringend te maken oefening.

Besluit:

1. In plaats van het verzekeringsprincipe te ondergraven en bevolkingsgroepen structureel in de armoede te duwen, zou men in z'n zoektocht naar 10 mia euro moeten nagaan en berekenen in welke mate de werkgevers en ondernemingen hun bijdragen aan de sociale zekerheid stelselmatig mochten verminderen door politieke beslissingen. En wat daar tegenover kan en moet staan. Ook hoe zelfstandigen hun bijdragen op het niveau van de werknemers moeten brengen, omdat zij er gelijke toegang toe krijgen. Daarbij dient het principe toegepast dat op elk inkomen een zelfde werkgeversbijdrage aan de sociale zekerheid verschuldigd is en dat alle inkomens op eenzelfde wijze dienen belast, ook de inkomsten uit vermogen. Dit alles aangevuld met een wezenlijke en controleerbare vermogensbelasting. Ook Wim Moesen heeft in Terzake van 22/10/2025 gepleit voor een volledige hervorming van de belastingen, gezien de huidige grote ongelijkheid.

2.Samen met Wim Moesen (1944), waren wij met Herman Van Rompuy (1947) de ouderdomdekens op de tweedaagse conferentie in de Infirmerie van het begijnhof van Leuven. De Staat van de welvaartstaat in België is, vergeleken met alle andere Europese landen best ok, en dat wordt best ook voor de toekomst verzekerd. Jozef Pacolet besloot de conferentie met de vraag of binnen vijf jaar de Oost-Europese landen de Westerse zullen bijgebeend hebben, dat was de laatste vijf jaar niet gebeurd. Of zal België hen dan vervoegd hebben, als we de doemdenker mogen geloven? Of zullen er nieuwe verkiezingen komen die volle slagkracht zullen geven aan een 'links' front dat mee gedragen door de kinderen van de migratie eens orde op zaken zal stellen, ook voor de sociale zekerheid?

3. Of zoals Lieveke Norga van ACV puls het goed samenvat in haar opinie in DS van 23/10/2025: "Wie het ernstig meent met de bescherming van ons sociale model, ziet er ook op toe dat de inkomsten van dat model gevrijwaard blijven. Deze regering laat onze sociale zekerheid nóg verder leegbloeden, met de uitbreiding van flexi-jobs, studentenjobs en werkgeversvrijstellingen. Dat maakt het discours over het “algemeen belang” totaal ongeloofwaardig."

 Met vriendelijke groeten,

Jan Hertogen, socioloog
0487 335 552

Wie geen berichten meer wenst te ontvangen kan dit langs een Re melden met opgave "Uitschrijven". Ingeval van alias het originele emailadres doorgeven.