BuG 400 – Bericht uit het Gewisse – 2 oktober 2018
   
BuG 400 on-line                                     Printversie (5p)

Sociale gemeente 2018 Vlaams gewest - 2. Realisaties

Vlaamse Gemeenten volgens selectie van Realisaties,
in welke mate is dit verbonden met politieke partijen?

Tabel Sociale Gemeente 2018 - 2. Realisaties

01/10/2018 - Uitdagingen         
02/10/2018 - Realisaties          
03/10/2018 - Participatie          
04/10/2018 - Evaluatie             
05/10/2018 - Tevredenheid       
05/10/2018 - Totaal resultaat    

 
Rangschikking na 2 invalshoeken
   

 
Methodologische toelichting

Welke gemeente staat voor de grootste (sociale) uitdagingen, legt de beste realisaties voor, heeft de grootste participatie van de burgers, wordt het best door hen geëvalueerd en waar is men het meest tevreden? Samengenomen kan men het misschien de meest sociale gemeente noemen, waar dus enerzijds mensen met grote sociale behoeften verkiezen te wonen (de uitdagingen) en waar anderzijds een beleid gevoerd wordt dat hier de betere realisaties kan voorleggen en waar burgers op diverse wijzen aan het beleid en het leven in de gemeente participeren. Tenslotte geeft de kwalitatief hoogstaande wetenschappelijke survey van de Vlaamse regering de nodige elementen voor een evaluatie van het gemeentelijk beleid en voor de mate van tevredenheid over het leven in de gemeente, hetgeen uiteraard ruimer is dan beleid en van diverse andere (omgevings)factoren afhankelijk is. Samengevoegd geven deze 144 parameters een indicatie van (sociale) gemeente 2018.

Door deze invalshoeken naast mekaar te zetten, met telkens een eigen score en een totaalscore ontstaat een groter evenwicht in de beoordeling en rangschikking dan nu door de meeste media gebruikt wordt. Zulk een opzet is per definitie onvolledig en altijd stof voor discussie.  Maar door alle gebruikte parameters, er zijn er 144, duidelijk aan te geven en te omschrijven ziet men meteen waar het resultaat op slaat en waar het voor staat.

1. Voor elke parameter/meetstok worden de gemeenten gerangschikt van hoogste score/waarde tot de laagste. De rangschikking van gemeenten van 1 tot 308 is meteen de waarde die voor de deel- en totaalberekening meegenomen wordt. Een gemeente die voor alle parameters op de 1ste plaats eindigt heeft de totaalscore 144x1=144, een gemeente die overal op de laatste plaats eindigt 144x308=44.352. De eindscores van alle gemeenten liggen dus ergens tussen deze begin en eindwaarde.

2. Om de rangorde van een gemeente op een parameter te berekenen wordt voortgegaan op de laatst gekende gegevens, en dit telkens omgerekend in een % op de bevolking of het relevante basisaantal (ouderen bv, of de bevolking op arbeidsleeftijd, enz.). Voor de gegevens wordt het jaartal van gegevensverzameling en de bron aangegeven.

3. Voor een aantal parameters is voortgegaan op de driejaarlijkse survey die door de Vlaamse overheid nog recent is uitgevoerd. Voor de opmaak van de rangschikking is de antwoordmogelijkheid 'neutraal' bij de niet-antwoorders en geen menig geplaatst. Het % van een gemeente wordt dus berekend op het aantal ja en nee, dwz de dichotome antwoorden. Ben je tevreden over het wonen in je gemeente had 5 antwoordmogelijkheden: geen mening, geen antwoord, onjuist, neutraal, juist. 'Neutraal' is volgens ons 'geen mening' en wordt bij deze groep gevoegd. Meer in het algemeen is een opinie of standpunt geen 'gradueel' gegeven en kan in feite niet op een schaal uitgezet, zoals in nogal wat onderzoeken toch gebeurt. Grote wijzigingen in de rangorde van gemeenten heeft dit niet tot gevolg maar het maakt deze toch exacter.

4. Voor sommige parameters is enkel de aanwezigheid of de afwezigheid het rangschikkingscriterium, bv het al of niet aanwezig zijn van een Cyriel Verschaevestraat of de erkenning als Fairtrade gemeente, of een gemeente met een Uit Pas. Voorzover de datum bekend is van toetreding, bv als Fairtraidegemeente, wordt op deze basis een rangschikking opgemaakt. Gemeenten zonder Fairtraidecontract krijgen allen de score 308. Gemeenten met een Femma of VIVA-SWV afdeling (Christelijke en Socialistische vrouwenbeweging) krijgen allen de score 1, de andere gemeenten de score 151, dwz het aantal Femma-gemeenten+1. Door het hoge aantal parameters wordt een specifieke score op 1 parameter verdund tot 1/144ste, en zal dit nooit de eindrangschikking ten gronde beïnvloeden.

5. Alle gegevens zijn te exploreren in een exceltabel, dwz men kan voor elke parameter alle gemeenten zelf rangschikken door een klik op de kolomhoofding en de aanduiding op- of neergaand. In de bespreking gaan we niet verder in op de deelscores per parameter, alhoewel dit erg interessant is, bv voor het aantal inwoners met migratieachtergrond uit de oude Belgische kolonies.

6. Men kan ook een gemeente selecteren langs de kolomtitel en dan op de horizontale lijn nagaan welke de rangschikking is op elk van de 42 paramaters, en hoe de gemeente dan komt aan de totaalscore, die dan gedeeld wordt door het aantal parameters om de gemiddelde score te berekenen, die als basis dient voor de rangschikking op de invalshoek Uitdagingen.

7. Zoals aangekondigd worden gedurende vijf dagen de gemeenten volgens elk uitgangspunt gerangschikt, te beginnen met de Uitdagingen. De tweede dag volgens de Realisaties en de voorlopige rangschikking na twee uitgangspunten. De 3de dag volgens de Participatie van de burger, met opnieuw de voorlopige rangschikking; de 4de dag volgens de Evaluatie door de burger met de rangschikking na 4 invalshoeken en de vijfde dag, vrijdag 5 oktober, volgens de Tevredenheid van de burgers in de gemeente samen met de eindrangschikking voor alle 144 parameters.

2. De realisaties - 34 parameters

Realisaties dienen begrepen als de cijfermatig vast te stellen investeringen en evoluties die in een gemeente vast te stellen zijn en waarin het gemeentelijke beleid tot uitdrukking komt. De bronnen zijn divers, nl het aantal personeelsleden volgens de RSZ-PPO, uitgaven en inkomsten zoals terug te vinden in de boekhouding, enz. Op basis van elke parameter wordt een rangschikking van gemeenten opgemaakt van 1 tot 308, voortgaande op het positief karakter van de realisaties. Voor sommige parameters krijgen gemeenten een 1 als rang, zoals bij het niet voorkomen van een Cyriel Verschaevestraat, de 4 gemeenten mét een Cyriel Verschaevestraat krijgen 305 als score.

1. Gemeenten volgens het aantal bedden in Publieke Woonzorgcentra (=OCMW-initiatieven) in verhouding tot de bevolking.
2. Rangschikking volgens % positieve evolutie in de kinderarmoede de laatste drie jaar
3. Gemeenten volgens beperkter aantal leegstaande woningen op de bevolking
4. Lagere kosten voor toekennen van attesten aan Belgen en vreemdelingen (cfr de 'vreemdelingentaks'). Hoe minder taksen hoe positiever de realisatie.
5. Hoe meer inkomsten langs Gas-boetes hoe beter, dwz dat gemeenten andere vormen zoeken of gebruiken om burgers te sanctioneren.
6. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor jeugd
7. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor cultuur en kunst
8. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor zorg en opvang
9. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor integratie van vreemde herkomst
10. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor goederen en diensten bibliotheek
11. Rangschikking gemeenten volgens uitgaven per inwoner
12. Rangschikking volgens aantal sociale woningen (gerealiseerd en gepland)
13. Rangschikking volgens aantal LOI's (Lokale opvanginitiatieven)
14. Rangschikking volgens aantal vluchtelingen die zich in gemeente domiciliëren
15. Rangschikking volgens bodemgebruik voor sociale voorziening en ziekenzorg
16. Rangschikking volgens bodemgebruik voor onderwijs en cultuur
17. Rangschikking volgens bodemgebruik voor overdekte sportruimten
18. Rangschikking volgens lagere opcentiemen
19. Rangschikking volgens vermindering criminaliteitsgraad 2012-2016
20. Rangschikking volgens % Lokale agenten dat woont waar ze werken
21. Rangschikking volgens kg restafval per inwoner, hoe minder hoe beter
22. Rangschikking volgens aantal personeelsleden voor bibliotheek en media
23. Rangschikking volgens aantal personeelsleden voor sportexploitatie
24. Rangschikking volgen aantal personeelsleden voor het OCMW
25. Rangschikking volgens uitgaven cultureel erfgoed per inwoner
26. Rangschikking volgens uitgaven podiumkunsten
27. Rangschikking volgens uitgaven sport
28. Rangschikking volgens uitgaven jeugd
29. Rangschikking volgens beschikbaarheid winkels voor dagelijkse boodschappen
30. Score volgens al of niet aanwezigheid Cyriel Verschaevestraat
31. Rangschikking volgens uitgaven per inwoner voor een mantelzorgpremie
32. Toekenning score 1 voor aanwezigheid van de Uit-pas, wie geen overeenkomst heeft krijgt score 265.
33. Rangschikking volgens aansluitingsdatum als Fairtrade-gemeente, wie geen aansluiting heeft krijgt score 308.
34. Rangschikking volgens toelage voor de 11-11-11-actie.

Bespreking: Realisaties

Brugge schuift hier als grotere stad stevig naar voor. Maar Mol bijt de spits af, voor Herenthout en Herentals, allemaal Kempense gemeenten. Enkele West-Vlaamse gemeenten staan opvallend in de top10. Ook Turnhout, Gent en Kortrijk scoren hier sterk, ook al heeft Kortrijk nog een Cyriel Verschaevestraat. Ook Boom en Zelzate doen het hier zeker niet slecht. Sint-Truiden, Roeselare en Leuven staan in de top 30, evenals Vorselaar en enkele kuststeden. Maar ook belangrijke afwezigen vallen op, zoals Gent bv.

Bespreking: Uitdaging en Realisaties samen

Het is uiteraard een 'tussenstand' waarbij de scores van de Uitdaging veel zwaarder doorwegen dan de realisaties, hetgeen duidelijk is in de 3de plaats van Antwerpen. Er zijn dan ook meer parameters maar de verschillen tussen de gemeenten zijn aanzienlijk groter bij de Uitdagingen dan bij de Realisaties.

Turnhout trekt verrassend de kop. Dat lijkt wat in tegenspraak met de kiespeiling van het Nieuwsblad waarbij het Vlaams Belang de grootste partij zou worden in Turnhout. Tav van de hoge score bij de Uitdagingen scoort Turnhout dus ook goed bij de Realisaties.

Niet onlogisch troepen de centrumsteden hier samen, gezien ze als grotere stad én als centrumstad meer besteedbare middelen krijgen van de centrale overheden. Ekeren, Wetteren, Zelzate en Drogenbos zitten in de middenmoot, waar nu ook Sint-Truiden aanwezig is. Hasselt en ook Bruggel komen op de valreep bij de top dertig, alsmede Tongeren als derde Limburgse gemeente. Wat zou deze score zijn moest Limburg een stad worden?
 
Zien wat de andere invalshoeken nog aanbrengen in deze Ronde van Vlaanderen en de tussenklassementen:

01/10/2018 - Uitdagingen         
02/10/2018 - Realisaties          
03/10/2018 - Participatie          
04/10/2018 - Evaluatie             
05/10/2018 - Tevredenheid       
05/10/2018 - Totaal resultaat 

Jan Hertogen, socioloog