|
In
elke vakantieperiode is de aankoop van dienstencheques begrijpelijk lager
dan buiten de vakantieperiode, alhoewel het de derde terugval is in 2006
tot op het niveau van december 2005 (zie grafiek). Daarom heeft de RVA
geoordeeld nu reeds haar prognoses voor 2006 bij te stellen tot 467
miljoen € RSZ-geld in plaats van de voorziene 512 miljoen €,
het bij hen ingeschreven budget. Hierbij is nog geen rekening gehouden met
de 'belastingskost' die met de huidige besteding 59 miljoen €
bovenop de RSZ-kost bedraagt.
Elke vermindering van aankoop van dienstencheques brengt de
tewerkstelling in het gedrang verbonden aan de aankoop van
dienstencheques door de burger. Gezien de wettelijke bepaalde overgang van
'contractuele' dienstenjobs naar minimaal halftijdse contracten van
onbepaalde duur komt de continuïteit van dit soort tewerkstelling zelfs
bij tijdelijke vermindering van aankoop, constant onder druk. In de
vakantieperiode werden allicht contracten niet verlengd of verbroken en
het zal van de 'herneming' na de vakantie afhangen of
dienstenchequespersoneel terug onder contract komt of niet, als ze al niet
elders werk gevonden hebben of terug in het zwarte circuit gedoken. Het
'tekort' aan dienstenchequespersoneel dreigt ondermeer daarom dan ook
chronisch te worden.
Kerngegevens dienstencheques tot juli 2006
In juni 2006 werd het vermoedelijk overschot op
het budget 2006 aan
stabilisatie gebruik reeds
becijferd op 125 miljoen €. In de technische
fiche juli 2006 worden de
feitelijke uitgaven tot juli en de prognoses voor 2006 geactualiseerd
en is er nog sprake van een 'overschot' van 105 miljoen € wanneer het
gebruik stabiliseert op het niveau van de
eerste zeven maanden van 2006.
Tot en met juli 2006 zijn er 18.921.961 dienstencheques
aangekocht, dat is op 7 maanden bijna evenveel als de 20.313.813
die in 2005 angekocht werden. Toch tekent zich een al
of niet tijdelijke stabilisatie
af.
Als het gebruik op hetzelfde niveau
blijft als de eerste zeven
maanden worden er in 2006 21.544 VTE gepresteerd op
jaarbasis. Dit
volume komt overeen met 35.906 jobs aan gemiddeld 0,60
jobtime of 30.777 jobs als de gemiddelde jobtime 0,70 is.
Deze tewerkstelling ligt ruim boven de overheidsdoelstelling van 25.000
jobs en het is de vraag waarom in zulke mate is overgebudgetteerd?
Vlaanderen blijft grootgebruiker dienstencheques
Met 71% blijft Vlaanderen
de grootgebruiker van dienstencheques tegenover 4,2% in Brussel en 25%
in Wallonië in 2006. In onderstaande grafiek wordt het % aankoop
dienstencheques vergeleken met het % van elk Gewest in de Belgische
bevolking.
RVA vraagt vermindering budget dienstencheques met 45 miljoen.
Er is voor de vijf laatste maanden nog 106 mio € in het
budget beschikbaar voor verdere groei, of in totaal 25% groei tav
juli 2006, hetgeen neerkomt op een gemiddeld groeipotentieel van 4%
per maand. Volgens de RVA is dat dus niet realistisch en verminderen zij
hun vraag naar de RSZ met 45 miljoen €
Gelijke groei van gebruikers en van dienstencheques.
Eens gebruiker, altijd gebruiker?, of is er een grote wisseling in
de gebruikersgroep?. Een eenvoudige manier om dit na te gaan is
de groei van het aantal dienstencheques en de groei van het aantal
gebruikers naast mekaar te zetten. Als het aantal gebruikers sneller
stijgt dan het aantal dienstencheques duidt dit op een uitval van
gebruikers (of een verminderd gebruik per gebruiker, maar dat is
onwaarschijnlijk).
Er is een perfect evenwicht tussen de groei van aankoop dienstencheques en
de groei van het aantal gebruikers tot 342.748 einde juli 2006, er
van uitgaande dat de gemiddelde aankoop per gebruiker constant gebleven
is. Dit kan
er op wijzen dat de gebruikers vasthoudend zijn aan de dienstencheques
zonder evenwel hun verbruik te verhogen.
Dienstenchequesgeld
ook voor afgeleide tewerkstelling, voor materiële kosten en
goederenvervoer
Bij stagnatie of tijdelijke terugval van aangekochte dienstencheques is er
een onmiddellijk effect op de rechtstreekse tewerkstelling. Maar dit
effect speelt zeker ook bij de 'afgeleide' tewerkstelling of de
overschotten. De RSZ-subsidie voor dienstencheques is volgens ISIS,
een organisatie voor sociale tewerkstelling van die aard dat nog
belangrijk aantal nevenactiviteiten kunnen bekostigd worden die strikt
genomen niet onder de dienstencheques thuis horen. "Ondanks wat
sommigen beweren blijft het mogelijk vanuit de huidige regelgeving inzake
dienstencheques tijdelijk overschotten of winsten te realiseren... Een
buurtdienst als ISIS kiest onverkort voor het aanwenden van dergelijke
overschotten voor de realisatie van een kwalitatief en duurzaam
werkgelegenheidsanbod..." staat in de visie van 28 juli te lezen.
Ook Bonte laat niet na telkens te beklemtonen dat met de inkomsten van de
dienstencheques een ruim aanbod van andere dienstvervelende sociale
activiteiten gefinancierd kan worden in Vilvoorde. Volgens hen is dit dus
ook een aanduiding voor de hoogte van de winstmarges die geboekt worden in
het commerciële cirquit.
Tegen
deze achtergrond is het van belang van de
Minister of in het volgende rapport
van Idea Consult, informatie te krijgen over:
1. Volume van de afgeleide
tewerkstelling die met dienstenchequesgeld bekostigd word.
2. Volume van het equivalent 'winst' of ‘directievergoedingen'
dat met de dienstencheques gefinancierd wordt.
3. De netto kostprijs voor de werkgever van een dienstenchequer na
aftrek van de diverse RSZ-en.
4.
De exacte berekening van het zogenaamde
‘terugverdieneffect’
5. De 'materiële kosten'
(afschrijving wagen, brandstof, onderhoud)
van het wagenpark van vervoerfirma's voor gehandicapten die door
dienstenchequesinkomsten betaald worden. Een vraag bij de RVA en Minister
van den Brempt hierover is nog altijd zonder antwoord.
6. De administratieve kost van het inhuren van ACCOR, de
administratieve kost van de RVA en van het onderzoek van Idea Consult
zoals, zonder bedragen evenwel, vermeldt in het Rapport van Idea Consult
2005. Aangevraagd bij de RVA werden wij door hen verwezen naar Idea
Consult dat vooralsnog niet op onze vraag geantwoord heeft.
“Kluster” en de toekomst van
dienstencheques
Ter
afronding dit verhelderend interview uit Limburg@Work.be
van 19 augustus 2006: "Bij Kluster merken we vooral een groeiende
vraag naar poetsvrouwen en strijkdiensten. Sinds kort starten we ook een
transportdienst, gebaseerd op het 'abc van het klein vervoer' De a staat
voor het afhalen van bestellingen, b verwijst naar het begeleiden van
mensen die moeilijk te been zijn en c duidt op het wegbrengen van spullen
naar het containerpark... Ik geloof dan ook sterk in de toekomst van
dienstencheques, die zowel gebruikers als werkzoekenden voordelen bieden.
Al blijft natuurlijk de vraag hoe lang Vadertje Staat dit systeem kan
blijven betalen", besluit Eric Devisscher.
Jan Hertogen, socioloog
|